Sobota od 9:00 do 15:00
Agresja u dzieci – jak reagować? Przyczyny agresywnych zachowań
Agresja u dzieci jest zjawiskiem, którego możemy doświadczać i które możemy obserwować bardzo często. Praktycznie w każdej grupie przedszkolnej czy wśród dzieci na placu zabaw jest takie dziecko. Dziecko, które bije, niszczy, jest agresywne i sprawia kłopoty. Takie dziecko jest z reguły nielubiane przez inne dzieci, które uczą się unikać agresora.
Czym jest agresja? Skąd bierze się u dzieci? Jak sobie z nią radzić?
SPIS TREŚCI:
Czym jest agresja? Definicja
Żeby zacząć rozwiązywać problemy z agresją u dzieci, należy najpierw odpowiedzieć na podstawowe pytanie: czym jest agresja? Przede wszystkim to naturalne zachowanie, za którego pomocą ludzie – zarówno dzieci, jak i dorośli – próbują sobie radzić z emocjami. Często występuje u dzieci, bo właśnie one nie mają jeszcze wypracowanych mechanizmów radzenia sobie ze złością i wyładowują ją właśnie poprzez zachowania agresywne – krzyk czy przemoc.
Przy rozważaniach, co to jest agresja, nie można zapominać jeszcze o jednej rzeczy – to objaw słabości, a nie siły. Dziecko jest agresywne, nie dlatego, że chce pokazać swoją dominację i zaznaczyć swoją siłę, ale dlatego, że jest słabe i w ten sposób woła o pomoc, bo nie potrafi inaczej radzić sobie z własnymi emocjami. A to właśnie od problemów z nazwaniem i przepracowaniem swoich emocji, budzi się agresja. Definicja agresji zawsze podkreśla jej negatywny i destrukcyjny wpływ na człowieka i otoczenie.
Jesper Juul jednak, w swojej książce, „Agresja – nowe tabu” walczy z przekonaniem, że wszystkie objawy agresji są złe i należy je zdusić w zarodku. Z drugiej strony wcale nie twierdzi, że agresja jest czymś, co trzeba tolerować. Jesper Juul wskazuje jednak, że zachowania agresywne to swoisty wskaźnik. Za jego pomocą można określić, że osoba agresywna przeżywa duże emocje, z którymi sobie nie radzi i w ten sposób woła o pomoc.
Agresja u dzieci
Agresja u dzieci nie jest zjawiskiem rzadkim – każdy jest w stanie podać przykład co najmniej jednego dziecka, które zachowuje się w sposób agresywny. I choć istnieje pewne przekonanie, że agresja u dzieci występuje tylko w przypadku chłopców, to nie jest do końca prawda. Zachowania agresywne przejawiają także dziewczynki.
Poprzez agresywne zachowanie dziecko próbuje sobie radzić z samym sobą i swoimi emocjami – agresję przejawiają już nawet bardzo małe dzieci. Nie należy tego traktować jako przejaw złośliwości dziecka – dziecko jest agresywne nie dlatego, że chce, tylko dlatego, że nie potrafi sobie poradzić z dręczącymi go problemami.
Agresja w przypadku dzieci jest częstym zjawiskiem i wcale nie musi znaczyć, że z agresywnego dziecka wyrośnie agresywny dorosły. Agresja u dzieci zdarza się często, bo dzieci jeszcze nie potrafią inaczej okazywać swoich emocji, w agresji widzą też możliwość zwrócenia na siebie uwagi, a bardzo często potrzebują przede wszystkim zainteresowania ze strony dorosłych i ich wsparcia.
Agresja u dzieci przejawia się na różne sposoby. Jesper Juul zwraca uwagę na to, że agresja u dzieci niesie za sobą inny ładunek emocjonalny, niż to się wydaje dorosłym. Dziecko nie jest dojrzałe na tyle, by panować nad swoją złością.
Warto też zdawać sobie sprawę z tego, że u dzieci, co prawda, bardzo często występują zachowania agresywne, ale nie pozostawiają one trwałego śladu na ich psychice. Agresja u dzieci przyczyny ma zupełnie inne niż w przypadku dorosłych. Kilkulatek w ten sposób dba o swój dobrostan psychiczny i zaznacza swoje granice – robi to w ten sposób, bo w inny zwyczajnie nie potrafi.
Jak radzić sobie z agresją u dzieci?
Agresywne dziecko to problem – nie tylko dla domowników, ale też całego jego najbliższego otoczenia – negatywne skutki przebywania z agresywnym dzieckiem odczuwają też nauczyciele w szkole lub przedszkolu, a także inne dzieci i wszyscy, którzy są świadkami tego typu zachowania. Jak radzić sobie z agresją u dzieci?
Przede wszystkim nie staraj się stłumić czy zabraniać dziecku wyrażania złości – hamowana w ten sposób agresja i tak znajdzie swoje ujście, a jej wybuch może być wtedy o wiele większy. W dodatku dziecko może zacząć kierować agresję nie na zewnątrz – jak wcześniej – tylko do wewnątrz. W ten sposób dziecko może stać się agresywne względem siebie, w skrajnych przypadkach mogą pojawić się też myśli samobójcze czy rozwinąć się depresja. Jester Juul wychodzi z założenia, że do takiego stanu dochodzi wtedy, gdy dziecko ma niską samoocenę i przestanie już próbować zwracać na siebie uwagę, bo dojdzie do wniosku, że to i tak na nic, bo nikogo nie interesuje.
Nie tłum emocji dziecka siłą, zamiast tego postaraj się mu pomóc. Dziecko nie jest agresywne, żeby zrobić Ci na złość. Zamiast tego naucz je nazywać emocje i pokaż mu, że łączą się one z konkretnym zachowaniem. Wskazuj mu też na rozwiązania, z których może skorzystać, zamiast zachowywać się agresywnie. Wytłumacz mu sytuację – wskaż, że, na przykład, uderzył kolegę za to, że ten zaczął się bawić zabawką, którą bawić się miało ochotę dziecko. Powiedz, że zrobił to dlatego, że był zły. I wskaż mu rozwiązanie, które może zastosować w przyszłości – może poczekać na swoją kolej, poprosić o udostępnienie zabawki lub pobawić się nią razem z dzieckiem. Wytłumacz też dziecku, że tym, czego nie wolno robić w takich sytuacjach jest bicie innych dzieci – podkreśl, że to bolesne i nieprzyjemne i nie będziesz tolerować takiego zachowania.
Dziecko musi się nauczyć, że złość jest jak najbardziej naturalną emocją i nie należy się jej wstydzić. Nadal jednak nie wolno mu robić wszystkiego, na co ma ochotę pod wpływem złości. Pokaż dziecku, co może robić, jeśli chce rozładować swoje emocje – tupać, mazać po kartce czy na przykład rzucić misiem lub poduszką – nie w inną osobę i nie po to, by zrobić komuś krzywdę, a na przykład na łóżko czy o podłogę, by rozładować emocje.
Musisz też przede wszystkim wykazać się cierpliwością – dziecko potrzebuje czasu, by zacząć stosować się do tego typu reguł i nauczyć nowych zasad. Potrzebuje też czasu, by zacząć reagować w odpowiedni sposób także wtedy, gdy emocje zaczynają brać nad nim górę.
Dbaj też o to, by dziecko miało odpowiednio wysoką samoocenę – dziecko, które nie ma problemów z akceptacją samego siebie rzadziej jest agresywne, bo zna swoją wartość i nie musi odwoływać się do agresji, jako środka ekspresji.
Jeśli problemy Twojego dziecka wydają Ci się bardzo poważne lub po prostu nie jesteś pewien jak powinieneś postępować, by ulżyć swojemu dziecku i nauczyć je odpowiedniego zachowania, zgłoś się na konsultację do psychologa dziecięcego.
Twojemu dziecku może przydać się profesjonalna pomoc, Tobie również. Nie można bowiem mówić o skutecznej terapii dzieci i młodzieży, bez pełnego wsparcia rodziny – dlatego poza terapią dla dziecka, przyda się też terapia dla całej rodziny.
Przyczyny agresji u dzieci
Przyczyny agresji u dzieci mogą mieć różne podłoże. Dziecko może uczyć się agresywnego zachowania, bo obserwuje agresywnych dorosłych. Jeśli w domu rodzice często się ze sobą kłócą lub dziecko obserwuje przemoc domową – samo też będzie sięgać po agresję jako sposób na rozładowanie i rozwiązanie swoich problemów.
Dziecko może też odczuwać frustrację i sięgać po agresywne zachowanie, by ją rozładować, jeśli nigdy nie czuje się dość dobre – jeśli czuje ciągłą presję rodziców i najbliższego otoczenia, by być jak najlepszym i odnosić ciągłe sukcesy na każdym polu. Takie dziecko może nie czuć się bezpieczne i kochane – to w połączeniu z zawyżonymi oczekiwaniami względem niego, może doprowadzać do wybuchów agresji.
Stąd wniosek, że przyczyną agresji jest zaniedbanie na pewnym etapie wychowawczym. Agresję może powodować nie tylko ignorowanie dziecka i jego potrzeb – wtedy poprzez agresję będzie próbowało zwrócić na siebie uwagę rodziców – ale też coś, co Jesper Juul określa jako „nadmierne wychowanie” – czyli właśnie ciągła kontrola, zawyżone oczekiwania, ciągłe porady, upomnienia i pouczenia.
Dziecko może być też agresywne, bo ma problemy – rozwód rodziców, pojawienie się na świecie młodszego rodzeństwa, choroba członka rodziny, czy problemy z rówieśnikami i w szkole – to wszystko budzi złość i frustrację, które znajdują ujście w agresji.
Dlatego zamiast skupiać się na tym, że dziecko jest agresywne i rozmawiać o jego zachowaniu, warto skupić się na drugim z aspektów i spróbować zrozumieć dlaczego jest agresywne i co budzi w nim tak skrajne emocje.
Bywa tak, że problemy są nawarstwione i sięgają głębiej niż się wydaje – wtedy dziecku, jak i rodzicom, pomoże psychoterapia. Jeśli dziecko naśladuje zachowania rodziców, to by wyplenić agresję u dziecka, należy przede wszystkim pozbyć się jej u siebie. A najlepiej pozbyć się problemu poprzez uzmysłowienie sobie, że istnieje i zrozumienie dlaczego istnieje – przepracowanie go podczas terapii pomoże nie tylko rodzicowi, ale też i dziecku.
Także dziecko warto zapisać na terapię, by nauczyło się panować nad sobą i nazywać swoje emocje – tylko w ten sposób zrozumie, co się z nim dzieje i dlaczego reaguje w określony sposób. Terapia pomoże mu też radzić sobie ze złością i frustracją w sposób bezpieczny i akceptowalny społecznie, bez ryzyka wystąpienia „agresji do wewnątrz”, czyli efektu długotrwałego tłumienia agresji i poczucia ogólnej rezygnacji.
Na stronie internetowej Psychoterapiacotam.pl, przykładamy wagę do udostępniania jedynie sprawdzonych, rzetelnych informacji dotyczących objawów i profilaktyki chorób, ponieważ jesteśmy przekonani, że rozwijanie świadomości i wiedzy w tej dziedzinie wspomoże długotrwałe utrzymanie zdrowia. Należy jednak zwrócić uwagę, że ten artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki ani konsultacji z lekarzem lub specjalistą psychologiem psychoterapeutą.
Poszukujesz specjalisty do rozwoju osobistego ? Potrzebujesz pomocy w rozwiązaniu trudności emocjonalnych ?
SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI !
Poradnia CO tam? to skuteczna psychoterapia dla osób w każdym wieku. Dzięki znakomitej wiedzy i wieloletniemu doświadczeniu naszych specjalistów pomagamy skutecznie. Obdarzamy naszych pacjentów ogromną dozą zrozumienia, empatii i szacunku dla trudności, z jakimi się mierzą.
Pomożemy w doborze najlepszego specjalisty i znajdziemy możliwie najszybszy termin. Do twojej dyspozycji jest 7 placówek w Warszawie, lub sesje online.
Bemowo
Targówek +48 573 050 052
Wilanów +48 509 019 090
Włochy +48 509 946 600
Białołęka +48 690 231 531
Skontaktuj się z nami już dzisiaj ! Odpowiemy na wszystkie Twoje pytania.
Dodaj komentarz