Zaburzenia nastroju w okresie okołoporodowym to zjawisko wyjątkowo powszechne. Szacuje się, że depresja poporodowa dotyka między 13–20% matek. Zaburzenie to traktowane jest jako zjawisko wyjątkowo złożone, obejmuje bowiem między innymi czynniki biologiczne oraz społeczne. Przejawy choroby mogą przybierać różne formy, od łagodnych i przejściowych postaci jak na przykład popularny w kulturze „baby blues”, czyli stan obniżenia nastroju, który jest na tyle rzadki i delikatny, że nie wymaga specjalistycznej interwencji, poprzez depresję o łagodnych lub też umiarkowanych objawach, po skrajne i niebezpieczne sytuacje, w których choroba nabiera rozmiarów psychozy poporodowej, jest niebezpieczna dla matki oraz dziecka, często więc wymaga hospitalizacji.
Tło zaburzeń depresyjnych może być tak na prawdę różnorodne, depresja jest bowiem chorobą o złożonej etiologii, na którą składają się zarówno czynniki psychiczne jak i biologiczne, genetyczne oraz społeczne. Uważa się między innymi, że zmiany hormonalne, które zachodzą w okresie ciąży a także po porodzie, mogą wywoływać depresję u kobiet genetycznie na nią podatnych, a także tych, które już kiedyś w swoim życiu przeżywały epizody depresji.
Z punktu widzenia psychologii i na niej się skupiając, depresję poporodową można rozumieć na przykład z perspektywy teorii psychoanalitycznej. Twórcą tego podejścia jest Sigmund Freud, który zauważył, że osoba depresyjna to osoba, która w dzieciństwie swoją miłość skierowała na drugą osobę i doznała rozczarowania. Jest to zjawisko określane jako „utrata obiektu miłości”. Odczuwaną na utracony obiekt złość, skierowuje na siebie, przez co kolejne doświadczenia odrzucenia reaktywują wcześniejsze uczucia związane z utratą. To z kolei może prowadzić właśnie do wystąpienia objawów depresji, między innymi obniżenia samooceny, samooskarżania a nawet, w skrajnych przypadkach, samobójstwa.
Obok czynników psychicznych, biologicznych oraz genetycznych, mających wpływ na zachorowanie na depresję poporodową, można wymienić także czynniki społeczne. Ja wiadomo, człowiek jest istotą społeczną. Jednostką w większej całości, która w podstawowym stopniu potrafi funkcjonować w pojedynkę, ale dąży to stania się częścią czegoś większego. Ma bowiem potrzebę poczucia jedności i dopasowania. Stąd też niezwykle ważne jest to, w jakim środowisku żyjemy i jak wyglądają nasze relacje z innymi.
Na zachorowanie na depresję poporodową narażone są częściej kobiety, które odczuwają samotność zarówno w okresie ciąży jak i po rozwiązaniu. Zatem kluczowe w dbaniu o zdrowie przyszłej matki jest wsparcie, zarówno ze strony partnera jak i całej rodziny.
Udzielane kobiecie wsparcie, pomoc w codziennych obowiązkach jest niezwykle istotne. Bowiem pozostawienie jej samej sobie, aby samodzielnie radziła sobie z nową i trudną dla niej sytuacją jaką jest macierzyństwo, zwiększa ryzyko wystąpienia u niej różnego rodzaju problemów natury emocjonalnej, w tym także i depresji poporodowej.
Do najczęstszych objawów depresji poporodowej należą:
Depresja poporodowa jest zagrożeniem nie tylko dla matki, ale także dla jej dziecka i może nieść ze sobą długo etapowe konsekwencje.
Pierwsze kilka tygodni po porodzie to okres szczególny dla dziecka i jego matki. To właśnie wtedy buduje się między nimi więź, a także jest to okres, w którym noworodek jest całkowicie uzależniony od swojego opiekuna, najczęściej właśnie matki. Występujące u kobiety zaburzenia depresyjne mogą wpłynąć negatywnie na rozwój nie tylko więzi z dzieckiem, ale w ogóle rozwój dziecka jako taki. Jest to spowodowane między innymi nasilającym się stresem rodzicielskim u matki, co z kolei może nieść ze sobą podejmowanie przez nią złych decyzji wychowawczych lub też nie zwracanie uwagi na dziecko i nie zaspokajanie jego podstawowych potrzeb.
Depresja poporodowa niesie wiele dalekosiężnych następstw na życie dziecka chorującej matki. Jednym z nich, szczególnie istotnym, jest wpływ na rozwój emocjonalny, poznawczy i społeczny dziecka. Jak można się domyślić, wpływ ten jest negatywny. Zaobserwowano na przykład, że zaledwie kilkuletnie dzieci matek chorujących po porodzie na depresję, znacznie częściej wykazują się nadpobudliwością ruchową oraz kłopotami ze skupieniem uwagi i koncentracją. Często uzyskują także gorsze wyniki w testach inteligencji w porównaniu z dziećmi matek zdrowych.
Najcięższymi, ale na szczęście bardzo rzadkimi konsekwencjami depresji poporodowej są:
Chwilowy spadek nastroju u kobiet po porodzie zdarza się niezwykle często. Zyskał nawet własną nazwę, która weszła na stałe do języka oraz kultury w wielu krajach. „Baby Blues”, bo o tym pojęciu mowa, to nic innego jak przygnębienie poporodowe. Ma podobne objawy do depresji, jednak są one najczęściej łagodniejsze, a przede wszystkim, występują znacznie krócej w rzadszej częstotliwości.
Jeśli boimy się, że my lub ktoś z naszego otoczenia może borykać się z depresją poporodową, powinniśmy przede wszystkim skonsultować nasze przypuszczenia ze specjalistą.
Jeśli jednak nie mamy możliwości od ręki umówić się na wizytę, możemy w warunkach „domowych”, przeanalizować zachowanie osoby w kontekście poniższych objawów. UWAGA! Aby można było z większą pewnością mówić o wystąpieniu depresji poporodowej, przynajmniej 3 z niżej wymienionych objawów powinny utrzymywać się przez okres około dwóch tygodni.
Objawy, na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę:
Jeśli zaobserwujemy u nas lub kogoś z naszego otoczenia powyższe objawy, nasilające się lub występujące w innej niż dotychczas częstotliwości, powinniśmy niezwłocznie zgłosić się po pomoc do specjalisty – psychologa lub psychiatry.
Nieleczona depresja może doprowadzić do tragedii. Zarówno osobistej tragedii matki jak i dziecka Jeśli objawy utrzymują się i nie ustępują , należy udać się pilnie do specjalisty, psychologa terapeuty. Zdarza się że najbliższe otoczenie nie rozumie problemów jakie przeżywa młoda mama i zamiast jej pomóc przyczyniają się do pogłębienia depresji, uważając że obecny stan to chwilowe przemęczenie lub przewrażliwienie.
Warto skorzystać z konsultacji u specjalisty, który pomoże nam rozpoznać i nazwać problemy, z którymi mamy do czynienia. Pamiętajmy, że psycholog jest po to aby nam pomóc. Mając więc na względzie dobro swoje oraz dziecka, udajmy się na wizytę.
Poradnia CO Tam? oferuje Tobie możliwość wizyty w czterech dogodnych placówkach zlokalizowanych w całej Warszawie, w dzielnicach Bemowo, Targówek, Wilanów i Włochy. Każda placówka gwarantuje wygodny dojazd z sąsiadujących dzielnic, to miejsce z domową atmosferą, oferujące szeroki zakres pomocy wspierającej rozwój osobisty.
Skontaktuj się z nami
Nasz personel i specjaliści są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się z nami mailowo lub telefonicznie, rozwiejemy wszelkie wątpliwości. Doradzimy i podpowiemy jakiego psychologa wybrać. Żadne pytanie nie zostanie bez odpowiedzi.
Kontakt