Samotni rodzice

SPIS TREŚCI:

Samotni rodzice kojarzą się z matką lub ojcem, którzy muszą samotnie mierzyć się z wyzwaniami, które stawia przed nimi rodzicielstwo. Rodzic jednak może być samotny także w innym sensie – może bowiem cierpieć z powodu specyficznej samotności wewnętrznej. A samotni wewnętrznie rodzice bardzo często wychowują samotne wewnętrznie dzieci.

Tacy rodzice mogą skupiać się na tym, by dziecko osiągnęło sukces – edukacyjny i zawodowy. By skończyło dobrą szkołę, poszło na dobre studia i zyskało zawód, który przyniesie mu pieniądze i prestiż społeczny. Takie rodzicielstwo nastawione jest na podawanie dziecku gotowych rozwiązań. Jeśli ma problemy w nauce – trzeba opłacić mu korepetytorów, jeśli ma problemy z nawiązywaniem znajomości – opłacone treningi umiejętności społecznych czy kursy asertywności załatwią sprawę.

Rodzice, którzy są samotni wewnętrznie, porzucają swoje dziecko, nawet jeśli sami nie zdają sobie z tego sprawy. Dziecko jednak intuicyjnie wyczuwa, że coś jest nie tak – czuje, że rodzice nie spędzają z nim czasu, nie interesują się i nie dają mu wsparcia – zamiast tego dają rozwiązania problemów, które są wynikiem chłodnej kalkulacji. Samotni rodzice nie dają dziecku poczucia miłości, zaangażowania i poczucia, że jest ono dla nich najważniejsze. Z tego powodu także dziecko czuje się coraz bardziej samotne i niechciane.

Istnieje wiele przyczyn takiego zachowania ze strony rodziców – może być ono nawet nieuświadomione. Rodzice mogą powielać modele wychowania, w których sami byli wychowani lub żyć w przekonaniu, że przecież robią wszystko, by zapewnić dziecku spokojne i dostatnie życie. Uświadomienie sobie, że dziecko potrzebuje przede wszystkim uwagi i zaangażowania emocjonalnego może nie być dla takich rodziców najprostszym zadaniem. Zwłaszcza, że bardzo często są też zapracowani i trudno im znaleźć czas na to, by zmienić swoje podejście i poprawić relacje z dzieckiem.

Relacje rodzinne pomoże naprawić i uratować terapia rodzinna – to ona pozwoli członkom rodziny otworzyć się na swoje potrzeby i zrozumieć to, że dziecko ma swój własny świat – i jest on dla niego bardzo ważny, dlatego chciałoby, żeby rodzice byli jego częścią. Rodzice podczas terapii uczą się dostrzegać swoje dziecko i jego potrzeby emocjonalne. Nie bez znaczenia jest także rola terapii indywidualnej, która pozwala zrozumieć, co stoi za tym, że rodzic zachowywał się względem dziecka w określony sposób. Terapia indywidualna pozwoli dojść do źródła problemu i zrozumieć go, a to pomoże w jego przepracowaniu.

Samotne matki

Samotne matki to obraz częstszy niż samotni ojcowie. Dzieje się tak dlatego, że kulturowo kobieta jest postrzegana jako swoista opiekunka domowego ogniska i kapłanka domu. Tym też bardzo często kierują się sądy, przyznając dziecko pod opiekę matce – argumentując ten fakt tym, że przy matce będzie miało lepsze warunki do rozwoju. Samotna matka, choć częściej spotykana, ciągle jeszcze bywa postrzegana przez pryzmat swego rodzaju porażki. Samotne macierzyństwo w tym kontekście jawi się jako coś wybrakowanego, niekompletnego czy zubożonego.

To podejście z gruntu niewłaściwe – należy dążyć do zmiany postrzegania samotnego macierzyństwa na bardziej pozytywne. Sprawić, by samotne macierzyństwo nie kojarzyło się z porażką.

Samotne matki mogą być – i najczęściej przecież właśnie są! – kobietami silnymi, zaradnymi i samodzielnymi.

Czasami można spotkać się z przekonaniem, że dzieci samotnych matek, czy też – samotnego rodzica, bez względu na jego płeć – szybciej dorastają. Można też spotkać się z sytuacją, w której samotna matka zaczyna traktować swoje dziecko, zwłaszcza – choć nie tylko – syna, jako swojego „partnera zastępczego” – zwierzać mu się i traktować po partnersku. To faktycznie może spowodować, że dziecko, które będzie obserwować tylko biednego, smutnego i niepozbieranego rodzica, który zwierza mu się ze swoich dorosłych problemów – dorośnie szybciej, bo będzie próbowało pomóc.

Samotni ojcowie

Samotni ojcowie nadal są rzadko spotykani – przy rozwodach dzieci najczęściej zostają przy matkach. Najczęściej samotne ojcostwo wiąże się z wdowieństwem – wtedy ojciec staje się jedynym opiekunem dziecka i musi się postarać, by wypełnić lukę po utraconej matce.

Dla dziecka strata rodzica – niezależnie od powodu – zawsze jest ogromnym przeżyciem, dziecko potrzebuje czasu, by pogodziło się ze stratą i przeżyło swoją żałobę emocjonalną.

Nie można samotnego ojcostwa porównywać do samotnego macierzyństwa, bo to dwie zupełnie inne kwestie. Samotne rodzicielstwo w przypadku ojców wygląda inaczej i inaczej jest postrzegane – nie tylko przez społeczeństwo, ale też przez samych ojców. Wszystko przez rolę społeczną, która często jest nadawana ojcu – ma on zapewnić byt rodzinie – pracować i zadbać o bezpieczeństwo ekonomiczne. Samotne ojcostwo oznacza, że mężczyzna nadal musi wypełniać swoje zawodowe obowiązki, ale też włączyć się w pełni i czynnie w opiekę nad dziećmi, która wcześniej mogła być ograniczona.

Przed częścią mężczyzn, którzy muszą stawić czoła samotnemu ojcostwu staje też wyzwanie nauczenia się tych wszystkich obowiązków, które w tradycyjnym ujęciu uważane są za „kobiece” i wcześniej były wykonywane właśnie przez kobietę. Dla wielu z nich ogromnym wyzwaniem jest nauczyć się gotować, prać, sprzątać, czy doglądać dziecka przy lekcjach i dbać o jego rozwój intelektualny – przygotować do szkoły, iść na wywiadówkę itd.

Część samotnych ojców boryka się także z problemami emocjonalnymi, które nie pozwalają im na nawiązanie pełnego kontaktu emocjonalnego z dziećmi. Mężczyźni społecznie przygotowywani są nie do pocieszania, a do szukania praktycznych rozwiązań problemów. Ojcowie czasami też marginalizują i bagatelizują rolę emocjonalnego wsparcia w wychowaniu rodziców, dlatego zdarza się, że dzieci wychowane przez samotnych ojców mają problemy z wyrażaniem swoich emocji – uczą się je tłumić, bo tak z problemami emocjonalnymi radził sobie ojciec.

Z drugiej strony samotne ojcostwo może przygotować dzieci na trudy życia i sprawić, że będą bardziej zaradne i nastawione na poszukiwanie rozwiązań swoich problemów. Dlatego nie należy tej sytuacji postrzegać wyłącznie w negatywnym kontekście. Samotny ojciec musi nauczyć się zapewniać dziecku byt materialny, ale także wsparcie emocjonalne. Dobrą miarą więzi, którą nawiązuje ojciec z dziećmi jest pragnienie bycia razem – to właśnie wspólnie spędzane chwile budują więź i dbają o prawidłowe relacje w rodzinie.

Samotny ojciec ma przed sobą trudne zadanie – połączenia dobrego ojcostwa z matczyną opiekuńczością. To jest jednak wykonalne – warto korzystać z wskazówek doświadczonych psychologów dziecięcych. To właśnie terapia pomoże rodzinie pogodzić się ze stratą i nauczyć się żyć wspólnie, bez udziału matki. Psychoterapia jest też pomocna przy nauce rozmawiania o swoich emocjach i udzielania emocjonalnego wsparcia i zaangażowania.

Jak pokonać samotność?

Samotność na dłuższą metę nie jest zjawiskiem dobrym i pożądanym. Istnieją różne sposoby na radzenie sobie w samotnością – najważniejsze jest jednak, by nie uciekać od problemów i stawić im czoła. Samotni rodzice poza własną samotnością muszą zmierzyć się też z samotnością swoich dzieci – to właśnie oni są dla dzieci największym wsparciem i to na nich dzieci liczą najmocniej. Dlatego jeśli sam jesteś samotnym rodzicem i to wszystko zaczyna Cię przerastać lub znasz kogoś w takiej sytuacji – poszukaj pomocy.

Psychoterapia pomoże Ci zrozumieć swoje emocje, pogodzić się z nimi i przeżyć swoją żałobę. Psychoterapia przyda się też dzieciom, by także i one mogły przepracować swoje problemy i nauczyć się, że emocje nie są niczym złym, nawet jeśli są negatywne. Dziecko samotnego rodzica musi nauczyć się być po prostu dzieckiem i nie wejść w rolę „domowego bohatera”.

Jak pokonać samotność w swoim przypadku? Psychoterapia pomoże zauważyć, że bycie samotnym nie jest czymś złym i nie sprawia, że człowiek jest wybrakowany czy niekompletny. Dojście do porządku z samym sobą i swoimi emocjami pozwoli zamknąć przeszły rozdział życia i rozpocząć nowy.

Psychoterapia pomoże też „pójść naprzód”, czyli otworzyć się na możliwość poznania nowego partnera bądź partnerki. To postawi przed rodzicem kolejne wyzwania – oswojenia dziecka z nową sytuacją i pokazanie mu, że nowy związek nie jest dla niego żadnym zagrożeniem. Tutaj także jest w stanie pomóc terapia rodzinna – to właśnie ona pozwoli rodzicowi, nowemu partnerowi i dziecku zrozumieć i odnaleźć się w tej nowej sytuacji.

Przełam się i walcz o lepsze jutro

Samotne rodzicielstwo – macierzyństwo lub ojcostwo to droga pełna wyzwań i problemów. Nie musisz w nią jednak ruszać całkiem samotnie – poza wsparciem osób najbliższych – pomocny będzie także psychoterapeuta. Dla Ciebie i Twoich dzieci – każde z was musi poradzić sobie z nową sytuacją życiową i nauczyć się funkcjonować w nowej rzeczywistości.

Psychoterapia pozwoli też nauczyć się okazywać emocje i nawiązywać więź pomiędzy członkami rodziny – samotny rodzic musi łączyć w sobie cechy obojga rodziców, co jest zadaniem trudnym, a nie niemożliwym.

Istnieje też inny rodzaj samotnego rodzicielstwa – samotność wewnętrzna. W takim przypadku dziecko czuje się opuszczone i porzucone przez rodzica, bo rodzic nie zapewnia mu wsparcia emocjonalnego, jedynie chłodne i racjonalne rozwiązania dręczących go problemów. Dziecko nie czuje się kochane i akceptowane, bo nie czuje więzi emocjonalnej z rodzicem.

Samotni wewnętrznie rodzice też znajdą pomoc w gabinecie psychoterapeuty – nie tylko uda im się zrozumieć skąd bierze się takie zachowanie, ale też odkryć i przepracować nawarstwione problemy z przeszłości, by nie powielać starych błędów i rozliczyć się z przeszłością.

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Artykuł został merytorycznie zweryfikowany przez:

Monika Perkowska

Psycholog, Psychoterapeuta

Na stronie internetowej Psychoterapiacotam.pl, przykładamy wagę do udostępniania jedynie sprawdzonych, rzetelnych informacji dotyczących objawów i profilaktyki chorób, ponieważ jesteśmy przekonani, że rozwijanie świadomości i wiedzy w tej dziedzinie wspomoże długotrwałe utrzymanie zdrowia. Należy jednak zwrócić uwagę, że ten artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki ani konsultacji z lekarzem lub specjalistą psychologiem psychoterapeutą.