Natrętne myśli – jak sobie z nimi skutecznie poradzić

Czym są natrętne myśli?

Natrętne myśli to w niechciane, ale nie dające się zignorować czy nieznikające wyobrażenia, idee czy impulsy do działania, które powstają w umyśle danej osoby. Natrętne myśli są tak silne, że dana osoba – nawet jeśli zdaje sobie sprawę z tego, że taka sytuacja nie jest czymś zwyczajnym, nie jest w stanie zacząć myśleć o czymś innym.

Myśli te mogą być dziwne, obce i przerażające. Mogą dotyczyć naprawdę wielu kwestii – budzić wstyd, poczucie winy, strach czy zakłopotanie i silny niepokój. To nie tak, że dana osoba, którą dotykają natrętne myśli chce o tym myśleć – wcale nie chce. Po prostu nad tym nie panuje.

Natrętne myśli mogą dotyczyć dosłownie każdego aspektu życia – natrętna myśl może dotyczyć każdego tematu i nie ma tutaj żadnych barier ani granic. Jednak można wyróżnić obszary, w których natrętne myśli pojawiają się częściej niż inne. Czego statystycznie najczęściej dotyczą więc natrętne myśli?

• Religia i magia – tego typu natrętne myśli bardzo często dotykają osoby bardzo pobożne, bogobojne i żyjące w wierze, która została im przekazana przez rodziców lub innych ludzi. Myśli te często są bluźniercze i obrazoburcze. Mogą dotyczyć publicznej defekacji w kościele, aktu płciowego na ołtarzu i wiele innych szokujących zachowań, które podważą moralne i duchowe wartości danej osoby. Takie myśli bardzo często budzą wstyd, poczucie winy, sprawiają, że dana osoba coraz więcej rozmyśla o duchowości i wierze, a myśli się nasilają – również przez niepokój wywołany wizją grzechu śmiertelnego czy potępienia po śmierci. W przypadku magii może to być skupienie się na rzeczach, które mają przynosić szczęście lub pecha. Unikanie nadepnięcia pęknięć na chodniku, chodzenie wyłącznie po całych płytach chodnikowych, liczby, które przynoszą szczęście, strach przed liczbą trzynaście jako tą przynoszącą pecha i wiele innych kwestii

• Seksualność – seksualność nadal objęta jest pewnym tabu. Istnieją też tematy, które budzą bardzo silny niepokój i silne emocje. I właśnie tych tematów mogą dotyczyć natrętne myśli. To może budzić lęk, niepokój i niezrozumienie osoby, którą dręczą takie myśli. Nie mają one nic wspólnego z orientacją seksualną czy prawdziwymi preferencjami seksualnymi. Osoby heteroseksualne na przykład mogą mieć natrętne myśli dotyczące zachowań homoerotycznych

• Agresja względem innych – myśl o zepchnięciu kogoś ze schodów, kopnięciu kogoś czy wepchnięciu kogoś pod samochód. Myśli te mogą dotyczyć skrzywdzenia najbliższych osób lub osób całkowicie obcych, względem których nie żywi się żadnych emocji

• Agresja względem siebie – nagła myśl o wskoczeniu pod przejeżdżający samochód, wyskoczeniu z ognia czy wbiciu w siebie noża, którego używa się właśnie do krojenia warzyw – tu może pojawić się wszystko, co dotyczy zrobienia sobie krzywdy

• Bezpieczeństwo – przewidywanie śmierci swojej lub kogoś bliskiego, strach o to, że nie zamknęło się drzwi i padnie się ofiarą włamania, strach przed tym, że nie wyłączyło się żelazka lub gazu w kuchence i wszystko spłonie lub wyleci w powietrze. Osoby dotknięte natrętnymi myślami dotyczącymi bezpieczeństwa będą wszystko wielokrotnie sprawdzać, a i tak nigdy nie będą w pełni zadowolone i przekonane o tym, że są bezpieczne

• Higiena i porządek – strach przed brudem, zarazkami, chorobami, myśli o tym, że brudne ręce mogą przenieść AIDS, myśl o tym, że można zarazić się od kogoś nowotworem, myśli o tym, że zjadliwe zarazki tylko czekają w domu, by przenieść śmiertelną chorobę – to bardzo częste tematy natrętnych myśli. Podobnie jak myśli dotyczące porządku. Wszystko musi być nie tylko perfekcyjnie czyste i zdezynfekowane. Musi być też ułożone perfekcyjnie – równo, z zachowaniem odpowiednich odstępów, czy ułożone odpowiednio kolorami, zwrócone w określoną stronę pod określonym kątem – wszystko to ma gigantyczne znaczenie.

• Rozmyślania różnorodnej natury – widok kogoś, kto zbyt szybko jedzie na rowerze i potencjalnie stwarza zagrożenie w ruchu drogowym może powodować myśli na temat kogoś bliskiego, kto też ma rower i być może też zachowuje się w ten sposób albo może zachować się w ten sposób, a to bardzo niebezpieczne… – takie myśli potrafią dotyczyć naprawdę wszystkiego i naprawdę szybko eskalować.

Natrętne myśli mogą dotyczyć tak naprawdę każdej dziedziny życia. Są takie obszary, w których budzą wyjątkowo silny niepokój – na przykład myśli dotyczące seksualności, zachowań obrazoburczych czy te dotyczące autoagresji lub agresji względem innych. Warto jednak zdawać sobie sprawę z tego, że choć niepokojące, nieprzyjemne i budzące lęk – to tylko myśli. Osoba nimi dotknięta wcale nie ma zamiaru ich realizować. Choć właśnie tego się boi – że pewnego dnia poczuje wewnętrzny przymus, by zacząć działać zgodnie z nimi. Myśli są jednak tylko myślami – taka osoba sądzi, że może być niebezpieczna dla innych lub dla siebie, lecz wcale nie przejawia złego czy niebezpiecznego działania względem innych osób.

Przyczyny natrętnych myśli

Obsesyjne myśli nader często kojarzą się z chorobami i zaburzeniami psychicznymi. Sztandarowym przykładem będą tutaj zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. W przebiegu tego typu zaburzeń wykształcają się obsesje, czyli właśnie natrętne myśli. Osoba nimi dotknięta stara się złagodzić natrętne myśli i niepokój czy wręcz lęk, który czuje z ich powodu poprzez kompulsje – czyli tiki czy rytuały, które mają na celu rozładować napięcie. Tego typu rytuały mogą być bardzo proste, jak na przykład częste mycie rąk, pocieranie palcami nosa czy cmokanie lub pstrykanie palcami. Mogą być jednak bardzo skomplikowane i złożone, a ich wykonanie jest w stanie zająć nawet kilka minut. Wszystko zależy od stopnia zaawansowania problemu.

Jednak to nieprawda, że tylko osoby z zaburzeniami psychicznymi mogą cierpieć z powodu natrętnych myśli. To też coś, co dotyka osoby całkowicie zdrowe. W tym przypadku są one wynikiem wstydu, poczucia winy, stresu lub tendencji do zamartwiania się. Natrętne myśli mogą też dotyczyć osób bardzo religijnych. Takich, które żyją w strachu przed wiecznym potępieniem, ciągle obawiają się, że potępią grzech ciężki i są przesadnie skupione na obszarze seksualności i możliwości zgrzeszenia właśnie w ten sposób.

Obsesyjne myśli to też coś, co często ma swoje korzenie w dzieciństwie. Jeśli dziecko było poniżane, nie znajdowało akceptacji ze strony rówieśników czy rodziny, padało ofiarą przemocy lub rodzice mieli bardzo restrykcyjne wymagania, a dziecko czuło się w obowiązku spróbować im sprostać, by zasłużyć na miłość.

Jeśli każde odstępstwo od oczekiwań rodziców, każdy przejaw nieposłuszeństwa, niedorastania do standardów czy złego zachowania był dotkliwie karany, dziecko z biegiem czasu uczyło się, by ukrywać swoje emocje i pragnienia. Te mogą w przyszłości zacząć objawiać się właśnie poprzez natrętne myśli.

Z natrętnymi myślami bardzo często muszą mierzyć się też kobiety, które cierpią z powodu depresji poporodowej. Takie kobiety muszą mierzyć się ze strachem i obawami związanymi z opieką nad dzieckiem, brakiem energii do działania czy myślami na temat macierzyństwa i oczekiwań społecznych. Takie kobiety też bardzo mocno boją się, że skrzywdzą swoje dziecko, bo nie potrafią się nim odpowiednio zająć czy brakuje im do tego sił lub cierpliwości.

Zdarza się też, że natrętne myśli dotyczą osób, które są na bardzo restrykcyjnych dietach – niezależnie od tego, czy dieta jest im narzucona ze względów zdrowotnych czy jest ich własnym, prywatnym wyborem. Jeśli ktoś ciężko znosi dietę może zacząć cierpieć na obsesyjne myśli związane właśnie z jedzeniem.

Jak sobie radzić z natrętnymi myślami?

Natrętne myśli mogą bardzo mocno utrudniać życie, pogarszać jego jakość i sprawiać, że człowiek nie jest w stanie funkcjonować tak, jakby chciał. Nadmiar natrętnych myśli, których nie może się pozbyć, powoduje poczucie wstydu, niepokój i silny lęk. W wielu sytuacjach takie myśli mogą prowadzić też do niechęci czy wręcz wrogości względem otoczenia. Osoba nękana natrętnymi myślami może coraz bardziej wycofywać się z życia towarzyskiego, porzucać dawne aktywności czy sposoby spędzania czasu, bo własne myśli je absorbują, przerażają i budzą silne, negatywne emocje.

Natrętne myśli mogą doprowadzić do wielu problemów – w tym do rozwinięcia się depresji i innych zaburzeń psychicznych. Same w sobie też mogą być objawem różnego rodzaju chorób i zaburzeń psychicznych. Z natrętnymi myślami trzeba więc walczyć. To bardzo trudne, ale możliwe. Co możesz zrobić, by sobie ulżyć i poradzić sobie z natrętnymi myślami?

Przestań walczyć

Ta rada może wydawać się bardzo dziwna, jednak jak najbardziej jest w stanie Ci pomóc. Przestań walczyć z natrętnymi myślami. Im bardziej walczysz, tym bardziej odczuwasz przymus myślenia na dany temat. Walka z natrętnymi myślami paradoksalnie więc je nasila.

Dlatego przestań walczyć. Zacznij za to przyglądać się myślom, które Cię dręczą. To bardzo trudne, by przyjrzeć się takim myślom bez negatywnych emocji, oceniania czy wzbudzania w sobie samym poczucia winy i strachu, ale jest bardzo ważne. Dlatego warto nauczyć się technik relaksacyjnych, które pomogą w zachowaniu wewnętrznego spokoju i równowagi. Jeśli przestaniesz walczyć, masz szansę na to, że lepiej zrozumiesz dręczące Cię myśli, co da Ci podstawę do pozbycia się ich na dobre.

Kwestionuj

Czy wiesz, że zdecydowana większość wszystkich rzeczy, którymi ludzie się zamartwiają, tak naprawdę nigdy się nie wydarzy? Nie ma sensu się więc zamartwiać i przyjmować swoich zmartwień za pewnik. Zamiast wierzyć swoim natrętnym myślom, zacznij je kwestionować. To, że myślisz o skrzywdzeniu przypadkowej osoby wcale nie znaczy przecież, że zaczniesz realizować te myśli. To, że myślisz o skoku z mostu czy wejściu pod nadjeżdżający samochód i o tym, co mogłoby się stać potem, wcale nie znaczy, że to zrobisz. Bo dlaczego miałbyś to robić? Jeśli ciągle skupiasz się na swoim zdrowiu, najlepsze co możesz dla siebie zrobić to nie zamartwianie się, ale zadbanie o swoje zdrowie w bardziej rozsądny sposób.

Jeśli Twoje myśli dotyczą kwestii obrazoburczych i bluźnierczych, dotyczą kwestii religijnych lub seksualnych, a jesteś osobą bardzo religijną, nie bój się o tym porozmawiać ze spowiednikiem czy innym duchownym, do którego masz zaufanie. Jeśli boisz się, że popełnisz grzech śmiertelny i czeka Cię wieczne potępienie, pamiętaj, że duchowni i inne osoby z wiary, która wyznajesz, mogą Ci pomóc. Kwestionuj więc swoje myśli. Szukaj logicznych argumentów za tym, że takie myśli nie mają sensu i na pewno rzeczy, o których natrętnie myślisz się nie wydarzą.

Skup się na teraźniejszości

Skup się na teraźniejszości. Natrętne myśli bowiem dotyczą bardzo często przeszłości lub przeszłości. Tego, co było lub tego, co być może. Jednak nigdy nie dotyczy tego, co jest tu i teraz. Dlatego żyj teraźniejszością. Nie skupiaj się na tym, że możesz stracić pracę lub zachorować. Skup się na tym, co możesz zrobić, by poszerzać swoje kwalifikacje i pozostać osobą rozchwytywaną na rynku pracy. Zamiast martwić się zdrowiem – zadbaj o nie. Odżywiaj się lepiej, ćwicz, wychodź na długie spacery, pamiętaj o badaniach okresowych i nie lekceważ kwestii własnego zdrowia.

Jeśli czujesz, że natrętne myśli zaczynają Cię atakować, poczytaj książkę, wyjdź na spacer z psem, pobiegaj, skup się na tym, co dzieje się obecnie.

Co najgorszego może się stać?

To jedno z najlepszych pytań, które możesz sobie zadać, jeśli dręczą Cię natrętne myśli, które dotyczą na przykład utraty pracy, zdrady przez partnera czy oblania egzaminu. Czasami, gdy zastanowisz się na chłodno nad konsekwencjami możesz dojść do wniosku, że wcale nie będzie tak źle. Cokolwiek postawi przed Tobą los będziesz w stanie temu sprostać, bo jesteś osobą silną, masz wsparcie ze strony bliskich Ci osób i się nie poddajesz.

Oblejesz ważny egzamin? Będziesz mógł się zgłosić na poprawkę. Utracisz pracę? Poszukasz innej. Nader często natrętne myśli znacząco wyolbrzymiają negatywne konsekwencje całkiem zwyczajnych rzeczy. I właśnie to warto zrozumieć, by rozpocząć z nimi walkę i ją zwyciężyć.

Zapomnij o perfekcji

Perfekcja nie istnieje. Nigdy nie będziesz osobą absolutnie perfekcyjną. A wiesz dlaczego? Bo nikt nie będzie. Perfekcja nie istnieje. Jeśli myślisz tylko o tym, by wszystko co robisz, robić perfekcyjnie, jeśli czujesz, że powinieneś żyć tylko i wyłącznie według restrykcyjnych nakazów i reguł, które powinieneś wypełniać perfekcyjnie – ta droga zdecydowanie prowadzić donikąd.

Sztuka odpuszczania jest bardzo trudna, temu nie można zaprzeczyć. W końcu jeśli do tej pory za wszelką cenę starałeś się być perfekcyjnym w tym, co robisz, bardzo trudno jest dać sobie spokój. A jednak musisz dać sobie spokój. Nie będziesz absolutnie perfekcyjny. Im szybciej to zrozumiesz i zaczniesz cieszyć się życiem, zamiast skupiać na próbach osiągnięcia perfekcji, będziesz się o wiele lepiej czuć.

Pozwól sobie na to, by być niedoskonałym. Wybaczaj sobie błędy. Masz do nich prawo. Każdy czasami się myli, każdy popełnia błędy, każdy czasami się zwyczajnie potyka. Wszystko to jest najzupełniej ludzkie i stanowi normalną część życia. Najważniejsze jest to, by się podnosić. By wybaczyć sobie to, co się stało, wyciągnąć wnioski i iść dalej. Jeśli będziesz się skupiał na tym, co się wydarzyło lub na tym, co wydarzyć się może, jeśli nie zachowasz pełnej doskonałości – sam siebie będziesz dręczyć. A doskonałość i tak nigdy nie nadejdzie. Za to nadejść mogą natrętne, obsesyjne myśli.

Terapia

Psychoterapia jest bardzo ważna. Pomoże Ci w pozbyciu się natrętnych myśli i jest w stanie znacząco poprawić Twoją jakość życia. Jest w stanie też pomóc Ci zrozumieć i osiągnąć wszystkie powyższe kroki do pozbycia się natrętnych myśli. Podczas terapii możesz nauczyć się przestać dążyć do perfekcji za wszelką cenę, kochać się i wybaczać sobie. Możesz nauczyć się analizować swoje natrętne myśli i je kwestionować. Poznasz też różnorodne techniki relaksacyjne.

Pamiętaj jednak, że każda psychoterapia wymaga od Ciebie własnego zaangażowania. To nie tak, że psychoterapeuta rozwiąże Twoje problemy za Ciebie. To Ty musisz rozwiązać swoje problemy. Nie dostaniesz magicznego sposobu na to, by uporać się z tym, co Cię dręczy. W pewnych sprawach nie ma drogi na skróty. Jednak terapia, jeśli tylko masz motywację do zmiany, motywację do walki o lepsze życie, może pozwolić Ci na lepsze zrozumienie tego, kim jesteś, dlaczego jesteś tym, kim jesteś i co możesz zrobić, by zmienić się na lepsze. Czasami terapia wymaga cofnięcia się mocno w przeszłość, by odkryć i zrozumieć problemy, które pojawiły się jeszcze w czasach dzieciństwa. Czasami problem jest dużo bardziej złożony, niż mogło się wydawać na samym początku. Nigdy jednak podczas psychoterapii nie zostaniesz ze swoimi problemami sam.

Artykuł został merytorycznie zweryfikowany przez:

Monika Perkowska

Psycholog, Psychoterapeuta

Na stronie internetowej Psychoterapiacotam.pl, przykładamy wagę do udostępniania jedynie sprawdzonych, rzetelnych informacji dotyczących objawów i profilaktyki chorób, ponieważ jesteśmy przekonani, że rozwijanie świadomości i wiedzy w tej dziedzinie wspomoże długotrwałe utrzymanie zdrowia. Należy jednak zwrócić uwagę, że ten artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki ani konsultacji z lekarzem lub specjalistą psychologiem psychoterapeutą.

Poszukujesz specjalisty do rozwoju osobistego ? Potrzebujesz pomocy w rozwiązaniu trudności emocjonalnych ?

SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI !

Poradnia CO tam? to skuteczna psychoterapia dla osób w każdym wieku. Dzięki znakomitej wiedzy i wieloletniemu doświadczeniu naszych specjalistów pomagamy skutecznie. Obdarzamy naszych pacjentów ogromną dozą zrozumienia, empatii i szacunku dla trudności, z jakimi się mierzą.

Pomożemy w doborze najlepszego specjalisty i znajdziemy możliwie najszybszy termin.

+48 573 050 052

Możesz również umówić samodzielnie wizytę w gabinecie, do twojej dyspozycji są aż 5 placówek w Warszawie,  lub sesję online.

Umów wizytę Kontakt

• Powiązane

Lęk przed małżeństwem – co to jest gamofobia

Autorefleksja

Co to jest charyzma – jak być charyzmatyczny

Tolerancja – czemu warto być tolerancyjnym

Makiawelizm – brak uczuć wyższych

Empatia

Jestem brzydka – uroda a psychologia

Asertywność – jak być asertywny i i co daje bycie asertywnym