Problemy wychowawcze

SPIS TREŚCI:

Problemy wychowawcze mogą pojawić się na linii dziecko-szkoła lub na linii dziecko-rodzina. Bywa tak, że dziecko w domu zachowuje się w poprawny sposób, a w szkole sprawia szereg problemów wychowawczych. Zdarza się też, że w szkole nikt nie zgłasza żadnych zastrzeżeń do zachowania dziecka, bo to zachowuje się problematycznie wyłącznie w domu. Nierzadką sytuacją jest również ta, w której problemy wychowawcze występują na obu tych płaszczyznach – zarówno w szkole, jak i w środowisku domowym.

Ogólnie przyjmuje się, że problemy wychowawcze to takie zachowanie dziecka, które stoi w sprzeczności z przyjętymi i stosowanymi normami społecznymi. O problemach wychowawczych mówimy wtedy, gdy takie zachowanie nie poddaje się zwyczajowym zabiegom wychowawczym i ma znamiona uporczywego.

Mogą wynikać z wielu najróżniejszych przyczyn – najczęściej wymienia się niewłaściwe wychowanie przez rodziców – rozmaite błędy wychowawcze – oraz trudności, z którymi dziecko musi się zmagać w życiu codziennym. Należy bowiem przyjąć, że dziecko trudne to takie, które ma problemy i nie jest w stanie się z nimi uporać.

Ogólnie przyjmuje się też, że przyczyny problemów wychowawczych mogą tkwić w:

Samym dziecku – za problemy wychowawcze mogą odpowiadać czynniki genetyczne, a także różnego rodzaju choroby somatyczne, zaburzenia i nieprawidłowości, które występują w organizmie dziecka.
Środowisku rodzinnym – rodzina kształtuje dziecko od samego początku. Jeśli rodzina, jako podstawowa komórka społeczna, jest niewydolna wychowawczo, zmaga się z problemem alkoholowym i innymi uzależnieniami lub przekazuje dziecku niewłaściwe wzorce działania, może ono zacząć sprawiać problemy wychowawcze. Na ich wystąpienie wpływają też różnego rodzaju błędy wychowawcze oraz dezorganizacja życia i brak ustalonych zasad, których dziecko mogłoby przestrzegać.
Środowisku szkolnym – na wystąpienie problemów wychowawczych z przyczyn wynikających ze środowiska szkolnego może wpływać sam nauczyciel – zwłaszcza, jeśli jest osobą, która nie ma odpowiedniej osobowości i predyspozycji do wykonywania zawodu. Szufladkowanie uczniów, faworyzowanie i niesprawiedliwe traktowanie – to wszystko ma ogromny wpływ. Winny może okazać się też zbyt przeładowany program nauki, który należy zrealizować, ale nie pozwala zbyt wiele czasu poświęcić uczniom indywidualnie.

Walka z problemami wychowawczymi to nie jest walka z dzieckiem, pamiętaj o tym. Wychowanie dziecka to trudna i odpowiedzialna praca, a problemy mniejsze lub większe będą pojawiać się u każdego. Bardzo ważne jest to, by ustalić przyczynę i zacząć z nią walczyć, by rozwiązać problem u samego źródła.

Błędy wychowawcze

Błędy wychowawcze po prostu się zdarzają. Nie ma bowiem jednego, uniwersalnego poradnika jak wychować dziecko. Wszystko to w dużej mierze metoda prób i błędów – oczywiście, można posiłkować się pomocą osób trzecich, bardziej doświadczonych czy sięgać po podręczniki dotyczące wychowania, ale nic nie jest w stanie zagwarantować, że błędy wychowawcze nigdy się nie pojawią.

Z biegiem czasu zmieniają się też polecane modele wychowania dzieci – niegdyś tak zwany „zimny chów”, czyli wychowywanie dziecka w sposób chłodny, pozbawiony miłości i wsparcia emocjonalnego, uważany był za najlepszy, bo kształtować miał silne umysły. Dzisiaj uważany jest w większości za model bardzo niewłaściwy i przestarzały. A przecież rodzice, którzy go niegdyś stosowali, też chcieli dla swoich dzieci jak najlepiej!

Bardzo częstym błędem wychowawczym jest przyjęcie przez rodziców dwóch skrajnie różnych ról – rodzica surowego i wymagającego oraz rodzica pobłażliwego. To daje dziecku pole do manipulacji, skoro rodzice nie trzymają wspólnego frontu. To też sprawia, że dziecko w towarzystwie obojga rodziców będzie dostosowywać się do tego, którego najbardziej się boi, co nie jest właściwym podejściem.

Konsekwencja w wychowaniu

Konsekwencja w wychowaniu ma ogromne znaczenie. To właśnie jej brak jest jednym z najczęściej popełnianych błędów wychowawczych. W ten sposób dziecko dostaje sprzeczne sygnały od rodziców. Jeśli raz zrobi coś i zostanie za to surowo ukarane, za drugim razem nie zostanie ukarane w ogóle, a za trzecim kara się pojawi, ale niewielka i raczej symboliczna – dziecko nie będzie wiedziało, czego tak naprawdę się spodziewać. To może prowadzić do kolejnych problemów wychowawczych i testowania granic.

Konsekwencja w wychowaniu pozwala dziecku na poczucie bezpieczeństwa. Jasno określone zasady, którymi może się kierować pomagają mu orientować się, jakie zachowanie jest właściwe, a jakiego lepiej unikać. Konsekwencja w wychowaniu sprawia też, że dziecko szanuje oboje rodziców i wie, że może na nich liczyć.

Wychowanie bez kar i nagród

Klasyczne wychowanie zakłada kary za złe zachowanie i nagrody za to właściwe. Sam system kar i nagród musi być bardzo starannie przemyślany, a w jego stosowaniu musi pojawić się konsekwencja. Jednak metoda „kija i marchewki” czyli kar i nagród nie jest jedyną.

Wychowanie bez kar i nagród wielu osobom wydaje się niemożliwe, jest jednak możliwe do osiągnięcia. Wymaga odpowiedniego podejścia do dziecka – postawy wspierającej oraz empatii. Wszystko po to, by umieć się postawić na miejscu dziecka i dojść do przyczyny problemu, by móc go wspólnie rozwiązać.

Bez systemu kar dziecko nie żyje w stresie, że zostanie ukarane, za to brak systemu nagród sprawia, że uczy się działać dla siebie, a nie po to, by dostać nagrodę – uczy się motywować do działania w inny sposób, co nie stwarza też pola do szantażu rodzica przez dziecko.

Nie znaczy to jednak, że w takim systemie dziecku się pobłaża i nie zwraca uwagi na to, co robi. Bardzo ważne jest wyznaczenie granic i jednoczesne respektowanie granic dziecka. Znaczenie mają też naturalne konsekwencje – jeśli dziecko świadomie zachowa się źle, będzie musiało zmierzyć się z naturalnymi konsekwencjami tego czynu. Na przykład jeśli zniszczy młodszej siostrze lalkę, będzie musiało ją odkupić ze swoich kieszonkowych. To nie jest kara – to właśnie naturalna konsekwencja – jeśli się coś zniszczy z premedytacją, należy to odkupić i naprawić szkodę.

Kary dla dzieci

Kary dla dzieci to od dawna temat, który pojawia się praktycznie od zawsze. Niektórzy nie wyobrażają sobie karania dzieci, dla innych to naturalna kolej wychowania. Jeśli dziecko dostaje same kary i każde jego przewinienie jest surowo karane, za to system nagród nie istnieje i dobre zachowanie przechodzi niezauważone – to prosta droga do rozwinięcia się problemów wychowawczych.

Kary dla dzieci muszą być konsekwentne i dostosowane do wieku dziecka, jego umiejętności pojmowania świata, a także przewinienia, za które należy mu się kara. Nie mogą być zbyt dotkliwe, bo dziecko będzie żyło w wiecznym stresie i strachu.

Kary nie mogą być też dla dziecka upokarzające – takie są, na przykład, kary fizyczne. Dziecko to człowiek, odrębny byt, który posiada swoją godność oraz nietykalność cielesną.

Odpowiedni system kar – przy jednoczesnym istnieniu systemu nagród – jest jednak w stanie odpowiednio pokierować dzieckiem i pozwolić mu przyswoić obowiązujące zasady. Bez strachu i poczucia braku bezpieczeństwa.

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Artykuł został merytorycznie zweryfikowany przez:

Monika Perkowska

Psycholog, Psychoterapeuta

Na stronie internetowej Psychoterapiacotam.pl, przykładamy wagę do udostępniania jedynie sprawdzonych, rzetelnych informacji dotyczących objawów i profilaktyki chorób, ponieważ jesteśmy przekonani, że rozwijanie świadomości i wiedzy w tej dziedzinie wspomoże długotrwałe utrzymanie zdrowia. Należy jednak zwrócić uwagę, że ten artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki ani konsultacji z lekarzem lub specjalistą psychologiem psychoterapeutą.

Poszukujesz specjalisty do rozwoju osobistego ? Potrzebujesz pomocy w rozwiązaniu trudności emocjonalnych ?

SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI !

Poradnia CO tam? to skuteczna psychoterapia dla osób w każdym wieku. Dzięki znakomitej wiedzy i wieloletniemu doświadczeniu naszych specjalistów pomagamy skutecznie. Obdarzamy naszych pacjentów ogromną dozą zrozumienia, empatii i szacunku dla trudności, z jakimi się mierzą.

Pomożemy w doborze najlepszego specjalisty i znajdziemy możliwie najszybszy termin. Do twojej dyspozycji jest 7 placówek w Warszawie, lub sesje online.

Bemowo

+48 22 307 50 37

Targówek +48 573 050 052

Wilanów +48 509 019 090

Włochy +48 509 946 600

Białołęka +48 690 231 531

Skontaktuj się z nami już dzisiaj ! Odpowiemy na wszystkie Twoje pytania.

Umów wizytę Kontakt