Syndrom DDA – co to jest, kogo dotyka i jak sobie z nim radzić?

SPIS TREŚCI:

Co to jest DDA?

DDA oznacza Dorosłe Dzieci Alkoholików. Tym terminem określa się wszystkich dorosłych, których dzieciństwo upływało pod znakiem problemów alkoholowych jednego lub obojga rodziców. Tacy dorośli, nawet po wyrwaniu się z patologicznego środowiska, nadal zmagają się z szeregiem bardzo poważnych problemów. Wszystko to związane jest z faktem, że ich dzieciństwo było zaburzone. Ich potrzeby nie były zaspokajane, więc musieli zacząć sobie radzić samodzielnie. W ten sposób zostali ograbieni z dzieciństwa – bardzo szybko musieli bowiem dorosnąć i wziąć odpowiedzialność za siebie i całą swoją rodzinę.

Musieli dostosować się do bardzo trudnych, niewłaściwych warunków, które panowały w domu, by przetrwać. To wszystko doprowadziło do pojawienia się szeregu problemów, które wcale nie znikają wraz z końcem dzieciństwa.

W domach, w których panuje problem alkoholowy, potrzeby dzieci nie są istotne. Cierpią one z powodu braku poczucia bezpieczeństwa, silnego lęku i stresu. Wszystkie siły skierowane są na próby ukrycia, że w domu dzieje się coś złego. Dlatego dzieci alkoholików najczęściej wychowywane są zgodnie z regułą „trzy razy nie”. Mają nie mówić, nie ufać i nie czuć. W ten sposób rodzice budują w nich narastające poczucie winy i wstydu, co pozwala im na pełną kontrolę na dziećmi i ukrywanie problemów przed światem.

Dzieci wyznają te reguły też dlatego, że boją się napiętnowania i odtrącenia przez środowisko. Wychodzą z założenia, że lepiej nic nie mówić i nie przyznawać się do problemów, żeby nie być wytykanym palcami. Bardzo starają się ukryć fakt, że pochodzą z domu z problemem alkoholowym, żeby nie czuć się gorszym od swoich rówieśników. Dlatego nie mówią o problemach w domu i coraz bardziej zamykają się przed innymi ludźmi. Żyją w przekonaniu, że najważniejsze są potrzeby alkoholika, a także budowanie przed światem iluzji, że wszystko jest jak najbardziej w porządku. Ich potrzeby w tym układzie nie mają najmniejszego znaczenia.

DDA objawy

Dorosłe Dzieci Alkoholików w dzieciństwie przyswoiły sobie regułę „trzy razy nie”polegające na tym aby dziecko:

nie czuło
nie ufało
nie mówiło

Reguły te zostały narzucone przez rodziców tak aby wywołać odpowiednio negatywne oddziaływanie na dzieci w formie lęku, wstydu i poczucia winy. Pozwalało to rodzicom osiągnąć dominującą rolę i utrzymać ten bieżący stan.

Osoby z DDA brakuje też zdrowych wzorców i mają ogromne deficyty w poczuciu miłości i bezpieczeństwa. Codziennie mierzą się ze strachem. Nie potrafią okazywać emocji, nie radzą sobie z ich natłokiem i nie potrafią ich w zdrowy sposób odreagowywać.

Codziennie mierzą się ze wstydem i poczuciem winy. Czują się ograbione z dzieciństwa. Nierzadko nawet nie zdają sobie do końca sprawy, że ich zachowanie wynika właśnie z syndromu DDA – czują się gorsze i niezrozumiane, co jeszcze bardziej obniża ich samoocenę.

DDA cechy

Osoby z DDA w dzieciństwie musiały zmagać się z alkoholizmem jednego lub obojga rodziców. Musiały też mnóstwo energii poświęcić na to, by ukrywać problem, który istnieje w ich rodzinie. W dzieciństwie przyjmują więc określone role, które pozwalają im funkcjonować w tym trudnym środowisku. Te role to:

Dziecko-bohater – najczęściej w tę rolę wchodzi najstarszy z rodzeństwa. Zaczyna uważać się za jedyną dorosłą, odpowiedzialną osobę w rodzinie. Zajmuje się młodszym rodzeństwem, godzi rodziców, opiekuje się całym domem. Nie okazuje żadnych uczuć na zewnątrz, bo wstydzi się ich i uważa za oznakę słabości. Rezygnuje z rzeczy dla siebie istotnych, by pomóc rodzeństwu lub rodzicom. Nie sprawia żadnych problemów, najczęściej jest też wzorowym uczniem.
Dziecko-kozioł ofiarny – dziecko to jest obwiniane za wszystko przez rodziców i poniżane. Szybko uczy się, że rację zawsze ma silniejszy. Bardzo często jest ofiarą przemocy fizycznej. Żyje w przekonaniu, że jest kimś gorszym, bo właśnie w tym umacniają go rodzice. Bardzo szybko zaczyna buntować się przeciwko takim zasadom, przez co może popadać w konflikty z dorosłymi, również poza domem i narażać się na problemy z prawem. Zdarza się też, że bardzo szybko sięga po używki.
Dziecko-maskotka – urocza ozdoba całej rodziny. Ten typ określa się również mianem błazna. Takie dziecko traci rozeznanie między tym, co jest poważne, a tym co jest żartem. Jego celem jest rozładowywanie napięcia w rodzinie, przez co jest swoistym pośrednikiem podczas rodzinnych konfliktów, ale też mało kto traktuje go poważnie.
Niewidzialne Dziecko – takie dziecko do perfekcji opanowało regułę „trzy razy nie” – nie mówi, nie ufa, nie czuje. Ucieka w świat swoich fantazji, odcina się od rzeczywistości, ukrywa swoje uczucia. Przez otoczenie uważane jest za zbyt dojrzałe, jak na swój wiek, poważne i smutne.

To w jaką rolę weszła osoba z syndromem DDA w dzieciństwie bardzo mocno oddziałuje na nią w dorosłym życiu. Bardzo trudno jest bowiem wydostać się z ram roli, którą się sobie narzuciło lata temu. Brak dobrych, zdrowych wzorców doprowadza do zaburzeń w sferze socjalnej, emocjonalnej poznawczej. Nie pozostaje również bez wpływu na zdrowie danego człowieka.

Taka osoba ma w sobie ogromne pokłady samokrytycyzmu, nie potrafi spojrzeć na siebie łaskawiej i ciągle skupia się na swoich wadach, obwiniając siebie za wszystko to, co się wydarzyło w jej życiu.

DDA mogą wejść w rolę troskliwego sługi – osoby, która będzie służyć wszystkim, przepraszać za wszystko i będzie osobą kompletnie pozbawioną asertywności. Nie będzie potrafić stawiać granic, a nawet jeśli jakieś postawi – pozwoli je przekraczać bez konsekwencji. U DDA może bowiem wykształcić się przekonanie, że jego wartość zależy od tego, jak bardzo jest przydatny i jak bardzo może się przysłużyć innym ludziom.

Z drugiej strony jednak DDA może być człowiekiem, który obsesyjnie próbuje przejąć kontrolę nad każdym aspektem swojego życia. Może uciekać całkowicie w pracę, popaść nawet w pracoholizm. Może też być typem despoty, osoby, która chce panować nawet nad życiem innych ludzi i to w najdrobniejszych szczegółach.

Dodatkowo dochodzi do tego nieumiejętność rozwiązywania sporów czy prowadzenia zdrowej dyskusji. DDA może w takich sytuacjach reagować bardzo gwałtownie, wybuchać agresją lub być przerażonym na samą wizję kłótni czy konfliktu.

DDA w związkach

W rodzinach z problemem alkoholowym jest wiele problemów. Jednak tym, co przytłacza dzieci jest samotność. Samotność przytłacza też DDA. Takim osobom w życiu towarzyszy przekonanie, że nie są godne miłości, przyjaźni czy wsparcia ze strony innych ludzi. Nie potrafią też budować zdrowych relacji, mają problemy z nawiązywaniem kontaktów z innymi ludźmi.

Żyją w przekonaniu, że nikt nigdy nie będzie w stanie ich zaakceptować i odwróci się od nich, gdy tylko pozna prawdę. Dorosłe Dzieci Alkoholików w dzieciństwie zostały nauczone, że osoba, którą się kocha może krzywdzić na wiele sposobów. Brakuje im zdrowych wzorców, bo ich punktem odniesienia są rodzice z problemem alkoholowym.

W dorosłości za wszelką cenę próbują stworzyć idealny związek, ale nie do końca wiedzą, czym powinien on być. Bywa że z dnia na dzień zaczynają czuć się niekochani i odepchnięci przez partnera. Przeraźliwie boją się, że powielą schematy własnych rodziców i swoim własnym dzieciom zgotują dokładnie taki sam los.

Mimo że boją się powielenia schematu rodziców – sami mogą uwikłać się w związek toksyczny. Nie potrafią bowiem wyznaczać granic, nie bardzo wiedzą, co w relacji jest właściwe, a co nie. Strach przed byciem porzuconym może spowodować, że osoba z syndromem DDA będzie za wszelką cenę starała się zatrzymać przy sobie partnera.

Może też nie potrafić się otworzyć przed partnerem i zaufać mu – przez lata wytworzyła dookoła siebie mur. I w dorosłości, nawet jeśli chce się przed kimś otworzyć i otwarcie mówić o swoich uczuciach, nie ma pojęcia jak to zrobić. To też nie pomaga na stworzenie zdrowego, stabilnego związku.

Dorosłe Dzieci Alkoholików mają też tendencje do bardziej ryzykownych zachowań seksualnych – podejmowania przypadkowych kontaktów seksualnych, dużej liczby partnerów, krótkotrwałych związków i zdrad partnera. To może być spowodowane brakiem poczucia bliskości, które próbują sobie w ten sposób zrekompensować.

DDA mogą też bardziej negatywnie odbierać sferę seksualną i erotyczną, bo mogą mieć spowodowany z tym natłok negatywnych emocji. Mogą też czerpać mniejszą satysfakcję z tej sfery życia właśnie z tego powodu.

Nie znaczy jednak, że osoby DDA są skazane na porażkę – mogą wejść w związek i stworzyć zdrową, szczęśliwą relację. To wymaga jednak systematycznej pracy nad sobą i swoimi relacjami.

Terapia i leczenie DDA

Reguła „trzy razy nie” bardzo często jest regułą, którą osoby DDA kierują się też w dorosłości. Mają problem z zaufaniem, okazywaniem czy nawet odczuwaniem emocji oraz mówieniem o swoich problemach. Dręczy je poczucie winy, wstydu i przekonanie, że są kimś gorszym. To wszystko bardzo negatywnie wpływa na całe ich życie i nie pozwala na poczucie szczęścia i życiowej stabilizacji. Dlatego podjęcie odpowiedniej terapii jest tak ważne.

Podczas leczenia osoby z DDA mają szansę na zrozumienie, że ich dzieciństwo nie jest ich winą, a oni sami zasługują na szczęście.

Statystycznie najczęściej na terapię indywidualną trafiają dorosłe córki alkoholików. Podczas terapii terapeuta pomaga pacjentowi w radzeniu sobie ze stanami depresyjnymi i zaburzeniami lękowymi. Wskazuje na mechanizmy, które wykształciły się podczas dzieciństwa spędzonego w rodzinie z problemem alkoholowym i pomaga je stworzyć nowe podstawy, na których taki pacjent może oprzeć swoje życie. Pozbycie się niewłaściwych i wciąż funkcjonujących mechanizmów to zadanie bardzo trudne, na szczęście wykonalne.

Dorosłe Dzieci Alkoholików miały trudne dzieciństwo i tego zmienić nie można. Mogą jednak zawalczyć o swoją przyszłość i zbudować sobie szczęśliwe życie w otoczeniu bliskich sobie i kochających ludzi. Wymaga to od nich pracy, ale jest wykonalne. Dlatego nie warto zwlekać z terapią.

Oprócz terapii indywidualnej, osoby z syndromem DDA mogą też skorzystać z grup wsparcia czy terapii grupowej dla osób, które też przeżyły dzieciństwo w rodzinach z problemem alkoholowym i mają podobny bagaż doświadczeń. To pozwoli im uczyć się nawiązywania zdrowych relacji z innymi ludźmi, otworzyć się na ludzi i zrozumieć, że wszystko to, co się wydarzyło w dzieciństwie nie jest ich winą. Świadomość, że są inni, z takim samym problemem i też próbują sobie z tym radzić dobrze wpływa na zmniejszenie poczucia wstydu, który dręczy taką osobę.

ŹRÓDŁA:

Pokaż całość

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Artykuł został merytorycznie zweryfikowany przez:

Joanna Cieślak

Psycholog, Psychoterapeuta oraz Terapeuta Uzależnień

Na stronie internetowej Psychoterapiacotam.pl, przykładamy wagę do udostępniania jedynie sprawdzonych, rzetelnych informacji dotyczących objawów i profilaktyki chorób, ponieważ jesteśmy przekonani, że rozwijanie świadomości i wiedzy w tej dziedzinie wspomoże długotrwałe utrzymanie zdrowia. Należy jednak zwrócić uwagę, że ten artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki ani konsultacji z lekarzem lub specjalistą psychologiem psychoterapeutą.

Czujesz że syndrom DDA dotyczy Ciebie lub kogoś ci bliskiego ? Nie chcesz aby przeszłość decydowała o Twojej przyszłości ?

SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI !

Poradnia CO tam? to skuteczna psychoterapia dla osób w każdym wieku. Dzięki znakomitej wiedzy i wieloletniemu doświadczeniu naszych specjalistów pomagamy skutecznie. Obdarzamy naszych pacjentów ogromną dozą zrozumienia, empatii i szacunku dla trudności, z jakimi się mierzą.

Pomożemy w doborze najlepszego specjalisty.

+48 573 050 052

Możesz również umówić samodzielnie wizytę w gabinecie, do twojej dyspozycji są aż 5 placówek w Warszawie, lub sesję online.

W gabinecie Online