Lęk przed przyszłością – jak sobie z nim radzić?

Czym jest lęk przed przyszłością?

Obawiać się można wszystkiego – istnieje tak wiele fobii, że żadna już nie dziwi. Każdy człowiek jest inny, każdy może obawiać się zupełnie innych rzeczy – nawet jeśli dla kogoś wydaje się to dziwne i irracjonalne, to jednak emocje przeżywane przez człowieka zmagającego się z lękiem są prawdziwe i nie mogą być bagatelizowane.

Lęk przed przyszłością może objawić się u osoby w każdym wieku – nawet ktoś bardzo młody może zacząć się obawiać przyszłości, nieuniknionego przemijania i tego, co przyniesie los – śmierci, chorób, bezrobocia, bezdomności, samotności, zmarnowania życia – mózg osoby dotkniętej tym lękiem potrafi produkować mnóstwo czarnych scenariuszy, które są wystarczające do zamartwiania się praktycznie bez przerwy.

Strach przed przyszłością to jedno z wielu zaburzeń lękowych, które mogą wykształcić się u człowieka z wielu różnych powodów. Jest źródłem stresu i silnego cierpienia psychicznego, dlatego potrafi destruktywnie wpływać na życie – także na kontakty międzyludzkie, bo stres i napięcie psychiczne wpływają nie tylko na daną osobę, która ich doznaje, ale też na całe otoczenie.

Strach ten nie musi być racjonalny – człowiek w nawet najlepszej kondycji zdrowotnej czy w świetnej sytuacji materialnej może obawiać się tego, co przyniesie los. Może to być wizja śmierci, choroby, samotności, bankructwa – przyszłość zawsze jest tajemnicza, a przez to wielu osobom może wydawać się po prostu straszna.

Lęk przed przyszłością przyczyny

Strach przed przyszłością – jak każde zaburzenie lękowe – może objawić się u praktycznie każdego człowieka. Różne są przyczyny takiego stanu rzeczy – ustalenie ich w konkretnym przypadku jest też częścią procesu leczenia podczas psychoterapii, bo zdawanie sobie sprawy z przyczyny problemu pozwala nie tylko na rozwiązanie go, ale też zapobieganie jego wystąpieniu w przyszłości. Jakie mogą być przyczyny lęku przed przyszłością?

• Stresujące, traumatyczne wydarzenie – jeśli już wcześniej doświadczyłeś czegoś, co bardzo mocno na Ciebie wpłynęło, przyszłość może zacząć jawić się jako coś przerażającego, pełnego równie stresujących i traumatycznych sytuacji, które mogą wystąpić w każdym momencie. Każdy człowiek ma inną wrażliwość i reaguje inaczej, dlatego dla jednych traumatycznym wydarzeniem może być to, co dla innych jest czymś zupełnie obojętnym. Nie znaczy to jednak, że ktoś jest „gorszy” – wrażliwość to kwestia niezwykle indywidualna i nie należy tu stosować żadnych porównań.
• Genetyka – zaburzenia lękowe mogą (choć nie muszą!) być kwestią dziedziczną. Jeśli w danej rodzinie występuje już problem zaburzeń lękowych, dzieci i najbliżsi krewni są na nie bardziej narażeni.
• Problemy ze zdrowiem – choroby somatyczne mogą być powodem lęku, dlatego zawsze warto się gruntownie przebadać, gdy nagle zacząłeś odczuwać silny lęk związany z przyszłością lub czymkolwiek innym
• Charakter – niekiedy to właśnie on powoduje lęk. Istnieją cechy osobowościowe, przy których wystąpieniu jest się dużo bardziej narażonym na problemy z lękiem. Taką cechą jest na przykład perfekcjonizm czy silna potrzeba kontroli
• Obniżona samoocena – osoby z niską samooceną nie wierzą, że może spotkać je cokolwiek dobrego, dlatego przyszłość jawi im się wyłącznie w ciemnych barwach.

Dowiedz się, więcej na temat przyczyn i rodzajów zaburzeń lękowych.

Lek przed przyszłością objawy

Lęk u każdego człowieka może przejawiać się inaczej – ma różne stopnie natężenia i nie wszystkie objawy muszą wystąpić w tym samym momencie czy tak samo mocno. Wszystkie zaburzenia lękowe mają jednak wspólną grupę cech, które mogą zacząć się przejawiać. Jakich?

• Natrętne, nawracające myśli – osoba, która cierpi z powodu lęku przed przyszłością nie może przestać myśleć o tym, co ją może czekać w przyszłości, a wszystkie te myśli są negatywne i odmalowują wszystko w jak najciemniejszych barwach

• Uczucie ciągłego rozdrażnienia – życie pod tak silnym napięciem psychicznym, jaki powodują zaburzenia lękowe, może doprowadzić do rozdrażnienia i niższej tolerancji na bodźce, co może skutkować wybuchami płaczu lub agresji

• Ciągłe przygnębienie – stres i napięcie skutkują chronicznym obniżeniem nastroju

• Problemy z pamięcią i koncentracją – uciekanie myślami, zapominanie o ważnych rzeczach, problemy ze skupieniem się na pracy lub nauce.

• Problemy ze snem – sen lekki, niespokojny, koszmary senne, a także całkowita bezsenność

• Traktowanie przyszłości jako wroga – przyszłość jawi się jako najgorsze, najbardziej złowrogie zjawisko. Osoba dotknięta tym zaburzeniem najchętniej już zawsze wszystko zostawiłaby tak, jak jest.

Wszystkie te objawy bardzo mocno utrudniają życie, a dojść może do nich jeszcze szereg innych – kołatanie serca, poczucie ciągłego zagrożenia, silne ataki paniki czy problemy ze zdrowiem fizycznym. Mogą doprowadzić również do pojawienia się innej, równie groźnej choroby – depresji.

Wpływ lęku na zdrowie

Lęk nie oddziałuje jedynie na psychikę człowieka. Sfera psychiczna i fizyczna są ze sobą nierozerwalnie związane, dlatego należy je traktować jako całość i tylko w takim kontekście się nimi zajmować. Zaburzenia lękowe działają źle na psychikę, ale odbijają się też na zdrowiu fizycznym.

Nie należy lekceważyć zaburzeń lękowych – w dłuższym okresie czasu mogą one dla organizmu okazać się o wiele gorsze niż palenie papierosów czy problem otyłości.

W toku badań, które prowadzone były na Wydziale Psychiatrii Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Francisco udowodniono, że zaburzenia lękowe znacząco podnoszą szansę na wystąpienie:

• Udaru mózgu

• Podniesionego ciśnienia tętniczego

• Artretyzmu

• Chorób kardiologicznych

Badania przeprowadzane były na grupie 15418 osób, których badania medyczne poddano wnikliwej analizie. Średnia wieku grupy wynosiła 68 lat.

Z tego powodu tak ważna jest edukacja dotycząca zdrowia psychicznego i nie bagatelizowanie problemów. Nie należy się ich też wstydzić – na szczęście korzystanie z usług psychologów, psychoterapeutów i lekarzy psychiatrów jest już coraz mniej stygmatyzowane, bo ludzie zaczęli dostrzegać profity wypływające z podjęcia właściwego leczenia zaburzeń i problemów związanych z psychiką.

Jak leczyć lęk przed przyszłością?

Nie da się przed nią uciec, dlatego trzeba sobie poradzić z jej wizją. Strach przed przyszłością jest bardzo dużym utrudnieniem w normalnym funkcjonowaniu, ale nie jest nieuleczalny. Jak sobie z nim poradzić?

Przyszłość i tak nadejdzie – bez względu na to, jak bardzo nie będziesz tego chcieć.

Warto zacząć od wizyty u psychologa. Rozmowa z nim może okazać się bardzo skuteczna. Zwłaszcza, że osoby mierzące się ze strachem przed przyszłością często mogą nie rozumieć, co konkretnie się z nimi dzieje, ale podświadomie czują, że jest to coś złego i niewłaściwego. Psycholog może dokonać odpowiedniej diagnozy i doradzić dalsze postępowanie. Jeśli uzna, że sama wizyta w jego gabinecie to za mało, może doradzić udział w psychoterapii.

Psychoterapia doskonale radzi sobie z leczeniem zaburzeń lękowych, ale psychoterapeuta nie zrobi nic sam i za pacjenta – może mu jednak pomóc rozpocząć pracę nad sobą i towarzyszyć w tym trudnym procesie.

Czasami, gdy zaburzenia lękowe są tak silne, że nie pozwalają na normalne funkcjonowanie czy podjęcie terapii, stosowane jest leczenie farmakologiczne. Ono jednak wycisza tylko objawy i po odłożeniu leków problem, jeśli nie zostanie przepracowany na psychoterapii, powróci. Dlatego psychoterapia jest głównym sposobem leczenia w takich przypadkach.