Nasze poradnie
Skontaktuj się z nami
Umów wizytę
Bemowo 1
Pon. - Pt. od 9:00 do 21:00
Sobota od 9:00 do 15:00
Powstańców Śląskich 58A
Nawiguj
Bemowo 2
Pon. - Pt. od 9:00 do 21:00
ul. Bolkowska 2C/5 piętro 3
Nawiguj
Białołęka
ul. Kościeszów 4 lok. LU B14
Nawiguj
Targówek
Pon. - Pt. od 9:00 do 21:00
Sobota od 9:00 do 13:00
ul. Borzymowska 21
Nawiguj
Targówek Zacisze
Pon. - Pt. od 9:00 do 21:00
Sobota od 9:00 do 13:00
Wallenroda 9
Nawiguj
Wilanów
Pon. - Pt. od 9:00 do 21:00
ul. Wiertnicza 118
Nawiguj
Włochy
Pon. - Pt. od 9:00 do 21:00
ul. Mikołajska 18
Nawiguj
Centrum Szkoleń i Warsztatów Psychologicznych
Bolkowska 8/5
Nawiguj

Zaburzenia lękowe – przyczyny i rodzaje zaburzeń lękowych

Lęk towarzyszy nam tak naprawdę każdego dnia, już od dnia naszych narodzin. Jest obecny praktycznie zawsze. Bywa nieuzasadniony, nieadekwatny, ale jest to naturalny stan emocjonalny pojawiający się w życiu codziennym każdego człowieka. Zatem skąd biorą się zaburzenia lękowe? W tym artykule poznasz przyczyny zaburzeń lękowych, dowiesz się jakie są rodzaje zaburzeń lękowych oraz jak je leczyć.

Data publikacji: 13.04.2020
Data aktualizacji: 19.09.2023
Czas czytania: 6
Zaburzenia lękowe - przyczyny i rodzaje zaburzeń lękowych
Kategoria bloga:
Merytorycznie zweryfikowany przez: Joanna Cieślak Joanna Cieślak

Zacznijmy  jednak od przykładowego zaburzenia lękowego, jakim jest lęk przed wystąpieniami publicznymi. Na jego podstawie odpowiemy na pytanie, kiedy można zacząć mówić o zaburzeniach lękowych.

Przykład zaburzenia lękowego

Przykład zaburzenia lękowego

S

 

topień w jakim reagujemy 

na stresujące sytuacje jest uzależnio

 

ny od naszego temperamentu. Taka sama sytuacja może bowiem u jednej osoby powodować silny lęk, a dla innej być zupełnie obojętna.

Dobrym przykładem będą przemówienia publiczne. Niektóre osoby po prostu uwielbiają wypowiadać się na forum, nie mają problemu z byciem w centrum uwagi i lubią, gdy są słuchane przez innych. Są jednak również osoby, dla których powiedzenie kilku słów przed publicznością będzie równało się z odczuwaniem ogromnego stresu, czasem nawet paraliżującego lęku. Taka jest natura człowieka, tym się między sobą różnimy i dlatego każdy z nas jest wyjątkowy. 

Jednakże, u niektórych osób stan niepokoju utrzymuje się znacznie dłużej i jest bardziej nasilony, nawet jeśli wywołująca stres sytuacja dawno minęła. Przedłużający się niepokój i napięcie mogą przekształcić się w poważne zaburzenie uniemożliwiające radzenie sobie z codziennymi sprawami.

Lęk staje się zaburzeniem, kiedy zaczyna wywierać paraliżujący wpływ na życie człowieka, jeśli znacząco obniża jakość życia i ogranicza codzienne funkcjonowanie. W przypadku lęku przed publicznym wypowiadaniem się może na przykład powodować unikanie kontaktów z innymi. Lęk jest źródłem często niewidocznego, lecz ogromnie silnego cierpienia psychicznego.

Zaburzenia lękowe są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych. Częściej dotykają kobiet niż mężczyzn, występują jednak zarówno u dorosłych jak i u dzieci. Istnieje wiele rodzajów lęku, a każdy z nich daje nieco inne objawy.

Można jednak wymienić najczęściej występujące objawy lęku, często niezależnie od jego podłoża. Będą to między innymi:

  1. ciągłe poczucie zmartwienia i niepokoju,
  2. trudności w uspokajaniu się,
  3. poczucie przytłoczenia,
  4. przerażenie wywoływane nagłym uczuciem niepokoju,
  5. powracające myśli powodujące lęk,
  6. mogą pojawić się dolegliwości związane z układem krążenia oraz układem oddechowym i pokarmowym.

Przyczyny zaburzeń lękowych

Przyczyny zaburzeń lękowych

Zaburzenie lękowe powstaje najczęściej na skutek kombinacji różnych czynników i jest zależne od kilku parametrów. Poniżej znajdziesz 5 przyczyn zaburzeń lękowych.

1. Dziedziczność

Zaburzenia psychiczne (różnego rodzaju) występujące w rodzinie mogą stanowić predyspozycję do pojawienia się zaburzeń lękowych u kolejnych pokoleń. Oczywiście nie oznacza to, że każdy przypadek gdy ktoś w rodzinie zmagał się z problemami natury psychicznej spowoduje zachorowanie u następnego pokolenia.

2. Stresujące wydarzenia

Jak już wspomniano na początku, każdy człowiek inaczej reaguje na wydarzenia zarówno codziennego życia jak i te występujące nieregularnie, czasem jednorazowo. W związku z czym niektóre sytuacje, takie jak zmiana pracy, zmiana mieszkania, ciąża, doświadczenie traumatycznego wydarzenia czy też przemocy słownej, seksualnej lub fizycznej u osób bardziej wrażliwych na stres mogą spowodować przewlekłe konsekwencje.

3. Problemy ze zdrowiem fizycznym

Niektóre choroby somatyczne mogą stanowić podłoże wyzwalające lęk. Mogą to być zarówno choroby hormonalne, cukrzyca, astma jak i choroby serca.

4. Zażywanie substancji psychoaktywnych

Substancje uzależniające, takie jak alkohol (przyjmowany często, w dużych ilościach, związany z potrzebą „zapomnienia” w czasie odczuwania trudnych emocji), marihuana, amfetamina i inne używki narkotykowe, a także środki uspokajające, mogą wyzwalać lęk, szczególnie w momencie gdy efekty przyjęcia danej substancji ustępują. 

Niestety częste jest także zażywanie używek przez osoby cierpiące już na zaburzenie lękowe, celem uspokojenia objawów, otępienia, zredukowania lęku. Takie zachowania w dalszej perspektywie jedynie wzmagają i utrwalają uciążliwe uczucie, wprowadzając tak zwany „mechanizm błędnego koła”.

5.Osobowość

Z wielu badań nad podłożem występowania zaburzeń lękowych wynika, że pewne cechy osobowościowe mogą predysponować do nadmiernej lękliwości. Wśród nich wymienia się między innymi perfekcjonizm, czyli potrzebę dążenia do doskonałości w każdej czynności.

W tym przypadku lęk może budzić na przykład strach przed niepowodzeniem. Innymi cechami, które mogą powodować zwiększoną podatność na powstanie zaburzenia lękowego może być nasilona potrzeba kontroli, a także niska samoocena.

Zaburzenia lękowe – rodzaje

Istnieją różne rodzaje zaburzeń lękowych. Lęk może być zarówno ogólny jak i specyficzny, dotyczący na przykład jednej konkretnej rzeczy. Dobrze obrazującym przykładem jest często spotykana arachnofobia, czyli lęk przed pająkami. W tym przypadku każda styczność z pająkiem może wywoływać ataki paniki, nudności, płacz i pozostałe objawy towarzyszące zaburzeniom lękowym.

W cięższej fobii lęk może pojawiać się nawet bez styczności z żywym pająkiem, a jedynie na przykład z jego zdjęciem czy rysunkiem. Fobii jest wiele, niektóre z nich są jednak rzadko spotykane. Do tych najczęściej pojawiających się w populacji rodzajów zaburzeń lękowych, można zaliczyć fobię społeczną, zespół lęku uogólnionego, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne oraz zespół stresu pourazowego.

1. Fobia społeczna

Osoby cierpiące na fobię społeczną odczuwają silny lęk w obliczu bycia narażonym na jakiekolwiek sytuacje społeczne, w których pojawia się możliwość bycia ocenionym przez innych. Powodem lęku jest obawa przed potencjalną krytykę, zawstydzeniem lub upokorzeniem.

Lęk może być na tyle silny, że obawa ta będzie występować nawet w przypadku zwyczajnych codziennych sytuacji, takich jak wyjście do sklepu i zrobienie zakupów, rozmowa przez telefon czy pójście do urzędu celem załatwienia jakiej ważnej sprawy.

Obawom zwykle towarzyszy nasilona reakcja wegetatywna, najczęściej pocenie się, uczucie czerwienienia się, przyspieszone bicie serca. Lęk przed oceną dodatkowo wzmaga przekonanie, że objawy te są widoczne dla otoczenia i dodatkowo przyczyniają się do bycia upokorzonym. 

2.Zespół lęku uogólnionego

Z ang. generalized anxiety disorder (GAD). Zespół ten charakteryzuje nierealistyczny, przesadny lęk przed potencjalnym nieszczęściem, które może się potrafić. Nie towarzyszą mu najczęściej żadne podstawy logiczne czy sytuacyjne, które mogłyby świadczyć o prawdpodobsieństwie katastrofy. GAD charakteryzuje się niemal ciągłym zamartwianiem się i obawom przed tym co może się wydarzyć.

Łączy się z tak zwanym układaniem „czarnych scenariuszy”, czyli możliwie najgorszych zakończeń danych sytuacji. Często towarzyszy mu napięcie mięśniowe, drażliwość oraz zaburzenia snu. Zespół lęku uogólnionego znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie, jednak aby móc go zdiagnozować, objawy muszą występować bardzo często, przez co najmniej pół roku. Jest to długi okres, który bez leczenia jest dla osoby chorej i jej bliskich bardzo uciążliwy.

3. Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne

Z ang. obsessive-compulsive disorder (OCD). Tym, co charakteryzuje OCD jest powtarzające się występowanie obsesji i kompulsji. Obsesje są to niechciane, intruzywne, nawracające myśli i obrazy, trudne do kontrolowania, powodujące duży stres. Ich zawartość skupia się na powodujących stres i zmartwienia treściach, takich jak na przykład poczucie ciągłego brudu na rękach czy też nieustanna potrzeba porządku i symetrii.

Kompulsje natomiast pojawiają się zwykle w odpowiedzi na obsesje. Są powtarzającymi się czynnościami, które człowiek wykonuje niejako będąc do tego zmuszonym. Mają na celu redukcję napięcia wywołanego natrętnymi myślami. Dla przykładu, dla obsesji poczucia ciągłego brudu na rękach kompulsywnym zachowaniem będzie ciągłe ich mycie.

4. Zespół stresu pourazowego

Z ang. Posttraumatic Stress Disorder (PTSD). Zespół stresu pourazowego występuje na skutek doświadczenie traumatycznego zdarzenia, takiego jak wojna czy wypadek komunikacyjny, a także katastrofa ekologiczna, i tym podobne. Symptomy PTSD mogą dotyczyć odczuwania ciągłego napięcia, trudności w odprężeniu się, dręczących koszmarów sennych, a także powracających negatywnych wspomnień traumatycznego wydarzenia.

Osoba dotknięta zespołem stresu pourazowego, choć z zewnątrz wygląda jakby nic jej nie dolegało, wewnątrz bardzo cierpi z powodu nawracających myśli i wizji z trudnego dla niej wydarzenia.

Zaburzenia lękowe – leczenie 

Zaburzenia lękowe - leczenie 

To, w jaki sposób będzie przebiegać leczenie zaburzenia lękowego jest w dużym stopniu uzależnione od sposobu przeżywania lęku, oczekiwań chorego, a także od tego co powoduje lęk. W przypadku zaburzeń lękowych wskazane jest jednak sięgnięcie po profesjonalną pomoc psychologiczną. Terapia psychologiczna może nie tylko pomóc powrócić choremu do równowagi, ale także zapobiec nawrotom lęku. Jest najefektywniejszym sposobem leczenia tego typu zaburzeń.

Jedną ze skutecznych form terapii psychologicznej w zaburzeniach lękowych jest tak zwana psychoterapia poznawczo – behawioralna (CBT), podczas której pacjent uczy się dostrzegać dysfunkcjonalne wzorce myślenia i zachowania, a następnie poznaje możliwości ich zmiany.

Gdy lęku doświadcza bliska osoba…

W leczeniu zaburzeń lękowych, podobnie jak i innych zaburzeń psychicznych, niezwykle ważne jest wsparcie, odczuwane przede wszystkim ze strony rodziny i bliskich, czyli znaczących w życiu osób. Wsparcie wiąże się z tym co człowiek wie i jakimi przekonaniami dysponuje w kontekście tego gdzie i od kogo może uzyskać pomoc i na kogo może liczyć w trudnej sytuacji.

Najbliżsi mogą odegrać ogromną rolę w poradzeniu sobie z doświadczanym lękiem. Dlatego jeśli dostrzegasz u bliskiej osoby niepokojące objawy, które mogą świadczyć o pojawieniu się zaburzeń lękowych pokaż jej, że to dostrzegasz.

Daj jej znać, że może liczyć na Twoją pomoc. Spróbuj zachęcić ją do poszukania pomocy u specjalisty. Okaż jej zrozumienie i nie oceniaj jej zachowania. Twoje wsparcie może naprawdę uczynić cuda.

Jeśli podoba Ci się ten artykuł, udostępnij go swoim znajomym.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Na stronie internetowej Psychoterapiacotam.pl, przykładamy wagę do udostępniania jedynie sprawdzonych, rzetelnych informacji dotyczących objawów i profilaktyki chorób, ponieważ jesteśmy przekonani, że rozwijanie świadomości i wiedzy w tej dziedzinie wspomoże długotrwałe utrzymanie zdrowia. Należy jednak zwrócić uwagę, że ten artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki ani konsultacji z lekarzem lub specjalistą psychologiem psychoterapeutą.

    SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI

    Nie masz pewności, którego specjalistę wybrać? Potrzebujesz dogodnego terminu? Skontaktuj się z nami, a nasza recepcja z przyjemnością pomoże Ci wybrać odpowiedniego eksperta oraz ustali najdogodniejszy termin spotkania.

    Chcę skorzystać z usług Placówki COtam?


    Preferowany rodzaj kontaktu






    Test