Sobota od 9:00 do 15:00
Zaburzenia afektywne – na czym polegają? Przyczyny i metody leczenia
Zaburzenia afektywne to grupa schorzeń psychicznych, które wpływają na nasz stan emocjonalny, myślenie i codzienne funkcjonowanie. Depresja, choroba afektywna dwubiegunowa i dystymia to tylko niektóre z nich. Dowiedz się, jak rozpoznać te zaburzenia i co możesz zrobić, by móc skutecznie dbać o swoje zdrowie psychiczne!
Zaburzenia afektywne stanowią jedne z najczęściej diagnozowanych problemów zdrowia psychicznego na całym świecie. Wpływają one na nasz nastrój, myśli i zachowania, często prowadząc do poważnych trudności w codziennym życiu. Niezależnie od tego, czy masz do czynienia z depresją, epizodami maniakalnymi, czy chronicznym obniżeniem nastroju, ważne jest, byś zrozumiał, że nie jesteś sam i że dostępne są skuteczne metody leczenia. W tym artykule przyjrzymy się, czym są zaburzenia afektywne, jakie są ich rodzaje, przyczyny oraz objawy, a także jak można je diagnozować i leczyć, by poprawić jakość życia osób nimi dotkniętych.
SPIS TREŚCI:
Co to są zaburzenia afektywne?
Zaburzenia afektywne to kategoria problemów psychicznych, które wpływają na Twoje emocje i nastrój w sposób znaczący i długotrwały. W ramach tych zaburzeń doświadczasz zmian nastroju, które są na tyle silne, że mogą zakłócać Twoje codzienne funkcjonowanie, relacje z innymi ludźmi oraz ogólną jakość życia.
Te zaburzenia charakteryzują się okresami nieprawidłowo wysokiego lub niskiego nastroju, które mogą być przeplatane okresami względnej stabilności. Mogą dotyczyć Ciebie niezależnie od wieku, płci czy statusu społecznego, choć ich objawy i intensywność mogą się różnić w zależności od indywidualnych cech i sytuacji życiowych.
Zaburzenia afektywne mogą bardzo negatywnie wpływać na Twoje codzienne funkcjonowanie. Oddziałują one na Twoją zdolność do pracy, nauki, utrzymywania relacji oraz dbania o siebie. Zaburzenia te mogą także prowadzić do problemów ze zdrowiem fizycznym, takich jak zaburzenia snu czy apetytu, co dodatkowo utrudnia radzenie sobie z codziennymi wyzwaniami.
Zaburzenia afektywne nie są tożsame ze stanem chwilowego złego samopoczucia czy przejściowymi problemami emocjonalnymi. Są to poważne stany wymagające leczenia. Na szczęście dzięki odpowiedniemu wsparciu możliwe jest poprawienie jakości i komfortu swojego życia. Istnieje też profilaktyka zaburzeń afektywnych – czyli wszystko to, co możesz robić, by nie dopuścić do ich rozwoju lub do ponownego wystąpienia objawów przy już istniejących problemach.
Rodzaje zaburzeń afektywnych
Zaburzenia afektywne obejmują różnorodne stany, które wpływają na Twój nastrój w sposób trwały i często intensywny. Wszystkie one mogą bardzo utrudniać codzienne funkcjonowanie. Pierwszym krokiem do wygrania walki z nimi jest zdobycie wiedzy na temat ich rodzajów. Jakie są więc rodzaje zaburzeń afektywnych?
Depresja to jedno z najczęstszych zaburzeń afektywnych. Charakteryzuje się długotrwałym uczuciem smutku, przygnębienia oraz brakiem zainteresowania codziennymi czynnościami. Może również towarzyszyć Ci poczucie braku wartości, trudności w koncentracji oraz problemy ze snem i apetytem. Depresja wpływa na Twoje funkcjonowanie w życiu zawodowym, społecznym i rodzinnym.
Choroba afektywna dwubiegunowa, znana również jako zaburzenie maniakalno-depresyjne, charakteryzuje się naprzemiennymi epizodami manii i depresji. W fazie manii możesz doświadczać euforii, nadmiernej energii, zmniejszonej potrzeby snu i większej skłonności do podejmowania ryzykownych zachowań. Z kolei w fazie depresji objawy są podobne do depresji jednobiegunowej. Te zmiany nastroju mogą być drastyczne i poważnie wpływać na Twoje życie.
Dystymia, czyli przewlekła depresja, to zaburzenie afektywne, które objawia się przewlekłym, lecz mniej intensywnym uczuciem smutku i przygnębienia, trwającym przez co najmniej dwa lata. Choć objawy dystymii mogą być łagodniejsze niż w przypadku depresji, długość ich występowania może prowadzić do znaczącego obniżenia jakości życia.
Cyklotymia to łagodniejsza forma choroby afektywnej dwubiegunowej. Charakteryzuje się ona naprzemiennymi epizodami hipomanii (łagodniejsza forma manii) i łagodnej depresji. Epizody te są mniej intensywne, ale ich przewlekłość może wpływać na Twoje życie osobiste i zawodowe.
Zaburzenie afektywne sezonowe to typ depresji, który jest związany z porami roku, najczęściej pojawiający się w miesiącach jesienno-zimowych, gdy ilość światła słonecznego jest ograniczona. Możesz odczuwać zwiększone zmęczenie, przygnębienie, zwiększony apetyt i problemy ze snem. Objawy te zazwyczaj ustępują w miesiącach wiosenno-letnich.
Zaburzenie nastroju z powodu stanu somatycznego z kolei jest wynikiem choroby, która wpływa na Twój nastrój. Możesz na przykład doświadczać wahań nastroju wynikających z chorób tarczycy, zaburzeń hormonalnych, a także przewlekłych chorób jak cukrzyca czy choroby serca.
Przyczyny zaburzeń afektywnych
Nie ma jednej przyczyny zaburzeń afektywnych, istnieje jednak wiele czynników, które mogą przyczyniać się do ich rozwoju. Poznanie ich może pomóc Tobie i Twoim bliskim lepiej zrozumieć naturę tego typu zaburzeń.
Badania wskazują, że genetyka odgrywa dużą rolę w rozwoju zaburzeń afektywnych. Jeśli w Twojej rodzinie występowały przypadki depresji, choroby afektywnej dwubiegunowej czy innych zaburzeń nastroju, ryzyko, że również będziesz nimi dotknięty, jest większe. Nie oznacza to jednak, że genetyka jest jedynym czynnikiem – jest to bardziej predyspozycja, która może, ale nie musi, się ujawnić.
Zmiany w chemii mózgu również mogą mieć istotny wpływ na Twoje samopoczucie i nastrój. Neuroprzekaźniki, takie jak serotonina, dopamina i noradrenalina, odgrywają rolę w regulacji nastroju. Zaburzenia w równowadze tych substancji mogą przyczyniać się do rozwoju zaburzeń afektywnych. Ponadto nieprawidłowości w strukturach mózgu, takich jak hipokamp czy kora przedczołowa, mogą również odgrywać rolę w powstawaniu zaburzeń nastroju.
Twoje doświadczenia życiowe mają ogromny wpływ na Twoje zdrowie psychiczne. Traumy, takie jak przemoc, zaniedbanie czy utrata bliskiej osoby, mogą zwiększać ryzyko rozwoju zaburzeń afektywnych. Długotrwały stres, niskie poczucie własnej wartości oraz negatywne wzorce myślenia to inne czynniki psychologiczne, które mogą przyczyniać się do wystąpienia tych zaburzeń.
Twoje otoczenie i sytuacja życiowa również mogą wpływać na ryzyko rozwoju zaburzeń afektywnych. Stresujące wydarzenia życiowe, takie jak problemy finansowe, trudności w pracy czy konflikty rodzinne, mogą przyczynić się do pogorszenia Twojego stanu psychicznego. Brak wsparcia społecznego, izolacja oraz niezdrowy styl życia (na przykład brak snu, niewłaściwa dieta, brak aktywności fizycznej) także mogą przyczynić się do wystąpienia zaburzeń.
Zmiany hormonalne mogą wpływać na Twój nastrój i przyczyniać się do zaburzeń afektywnych. Mogą do tego doprowadzić na przykład wahania hormonalne związane z ciążą, menopauzą czy cyklem menstruacyjnym – wszystko to może wpływać na Twoje samopoczucie. Także problemy z tarczycą czy inne zaburzenia hormonalne mogą mieć wpływ na rozwój zaburzeń nastroju.
Niektóre substancje chemiczne i ich interakcje w Twoim mózgu też mogą wpływać na nastrój i emocje. Leki, używki, a także zmiany w poziomach neuroprzekaźników mogą mieć wpływ na pojawienie się zaburzeń afektywnych. Nadużywanie alkoholu i narkotyków może prowadzić do zaburzeń nastroju lub zaostrzać istniejące problemy.
Objawy zaburzeń afektywnych
Zaburzenia afektywne mogą manifestować się w postaci różnych epizodów, które wpływają na Twoje samopoczucie i codzienne funkcjonowanie. Dlatego tak ważne jest rozpoznanie objawów tych epizodów, byś mógł skutecznie szukać pomocy i zrozumieć, co się z Tobą dzieje. A jakie są objawy zaburzeń afektywnych, z którymi możesz spotkać się najczęściej?
Objawy depresji
Epizod depresyjny to stan, w którym dominują uczucia smutku i przygnębienia, mające negatywny wpływ na Twoje życie. Wśród objawów epizodów depresyjnych wymienić można:
- Utrzymujący się smutek i przygnębienie – możesz odczuwać głęboki smutek, poczucie pustki lub beznadziei, które trwają przez większą część dnia, niemal codziennie.
- Utratę zainteresowania przyjemnościami – rzeczy, które wcześniej sprawiały Ci radość, teraz mogą wydawać się obojętne lub nużące.
- Zmiany apetytu i wahania wagi – możesz zauważyć znaczną utratę apetytu i wagi lub, przeciwnie, wzmożony apetyt i przyrost masy ciała bez wyraźnej przyczyny.
- Problemy ze snem – możesz odczuwać trudności w zasypianiu, częste budzenie się w nocy lub nadmierną senność, nawet jeśli dużo śpisz.
- Zmęczenie i brak energii – nawet proste czynności mogą wydawać się wyczerpujące, a Ty możesz odczuwać chroniczne zmęczenie.
- Poczucie braku wartości lub nadmierne poczucie winy – możesz czuć nieuzasadnione poczucie winy lub odczuwać, że jesteś bezwartościowy.
- Trudności w koncentracji i podejmowaniu decyzji – może być Ci trudno skupić się na codziennych zadaniach lub podejmować decyzje, nawet te najprostsze.
- Myśli o śmierci lub samobójstwie – w skrajnych przypadkach mogą pojawić się myśli o samobójstwie lub samookaleczeniu. Jeśli doświadczasz tych myśli, natychmiast poszukaj pomocy.
Epizody depresji mogą nie tylko znacząco utrudnić życie, mogą być też zagrożeniem życia w skrajnych przypadkach, dlatego tak istotne jest to, by poszukać profesjonalnej pomocy.
Objawy manii i hipomanii
Mania i hipomania to stany charakteryzujące się nadmiernym podwyższeniem nastroju i energii. Różnią się one głównie intensywnością – mania jest bardziej nasilona niż hipomania. Do jej objawów zaliczyć można:
- Nadmierna euforia lub drażliwość – możesz odczuwać niezwykle intensywną radość, ekscytację lub, przeciwnie, nadmierną drażliwość i irytację.
- Zwiększona energia i aktywność – możesz odczuwać ogromną potrzebę działania, podejmując się wielu projektów naraz, często bez realnej potrzeby lub planu.
- Zmniejszona potrzeba snu – w tym przypadku możesz czuć się wypoczęty po zaledwie kilku godzinach snu, co będzie niezgodne z Twoim normalnym rytmem.
- Gonitwa myśli i przyspieszona mowa – Twoje myśli mogą szybko przeskakiwać z jednego tematu na drugi, a Twoja mowa może być znacznie szybsza i trudniejsza do zrozumienia dla innych.
- Impulsywne i ryzykowne zachowania – możesz podejmować ryzykowne działania, takie jak impulsywne zakupy, nieprzemyślane inwestycje lub ryzykowne aktywności seksualne.
- Przesadna pewność siebie – możesz mieć przesadnie wysoką samoocenę, wierząc, że posiadasz wyjątkowe zdolności lub talenty, które są wyolbrzymione w stosunku do rzeczywistości.
- Problemy z koncentracją – mimo wysokiego poziomu energii możesz mieć trudności z utrzymaniem uwagi na jednym zadaniu, co prowadzi do rozpoczęcia wielu projektów, które często pozostają niedokończone.
Pozornie objawy manii mogą wydawać się lepsze od objawów depresji, jednak pamiętaj, że one również wymagają podjęcia leczenia i mogą być niebezpieczne dla Twojego życia i zdrowia.
Jak lekarze diagnozują zaburzenia afektywne?
Diagnostyka zaburzeń afektywnych jest złożonym procesem, który wymaga wszechstronnego podejścia i dokładnej analizy Twojego stanu psychicznego. Lekarze stosują różne metody, aby postawić trafną diagnozę i zaproponować Ci odpowiednie leczenie.
Pierwszym krokiem w diagnozowaniu zaburzeń afektywnych jest szczegółowy wywiad kliniczny. Lekarz przeprowadzi z Tobą rozmowę, podczas której zapyta o Twoje objawy, ich nasilenie, czas trwania oraz wpływ na codzienne życie. Ważne jest, byś był szczery i otwarty podczas tej rozmowy, ponieważ dokładne informacje są istotne dla postawienia prawidłowej diagnozy. Lekarz może również zapytać o Twoją historię medyczną, w tym o wszelkie wcześniejsze epizody zaburzeń nastroju, leczenie oraz o historię zaburzeń psychicznych w rodzinie.
Ponieważ niektóre objawy zaburzeń afektywnych mogą być spowodowane problemami fizycznymi, lekarz może zlecić badanie fizykalne oraz badania laboratoryjne. Celem tych badań jest wykluczenie innych przyczyn Twoich objawów, takich jak zaburzenia hormonalne (na przykład powodowane przez choroby tarczycy), niedobory witamin czy inne schorzenia medyczne.
Niezbędna jest również ocena psychologiczna przeprowadzana przez psychologa klinicznego lub psychiatrę. Taka ocena może obejmować bardziej szczegółowe testy psychologiczne, które pomagają lepiej zrozumieć Twoje myślenie, emocje, zachowanie i funkcjonowanie społeczne. Psycholog może również przeprowadzić ocenę osobowości oraz sprawdzić, czy występują inne zaburzenia psychiczne, które mogą wpływać na Twój stan.
Lekarze zwracają także uwagę na wzorce Twoich objawów. Na przykład, w przypadku choroby afektywnej dwubiegunowej, ważne jest zidentyfikowanie naprzemiennych epizodów manii i depresji. Czasami konieczne jest dłuższe monitorowanie Twojego stanu, aby dokładnie zrozumieć, jak objawy zmieniają się w czasie i jakie czynniki mogą je wywoływać lub nasilać.
Leczenie zaburzeń afektywnych
Leczenie zaburzeń afektywnych jest złożonym procesem, który wymaga podejścia dostosowanego do indywidualnych potrzeb każdego pacjenta. Istnieje wiele metod terapeutycznych, które mogą pomóc Ci w zarządzaniu objawami i poprawie jakości życia. W zależności od rodzaju i nasilenia Twoich zaburzeń, lekarz może zalecić kombinację farmakoterapii, psychoterapii oraz zmian w stylu życia.
Leki są często podstawowym elementem leczenia zaburzeń afektywnych. Podczas leczenia stosuje się najczęściej:
- Antydepresanty – stosowane głównie w leczeniu depresji, pomagają w regulacji neuroprzekaźników w mózgu, co może złagodzić objawy takie jak smutek, przygnębienie i brak energii. W zależności od Twoich potrzeb, lekarz może przepisać selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI) lub trójcykliczne antydepresanty (TCA).
- Stabilizatory nastroju – leki te, takie jak lit czy kwas walproinowy, są stosowane w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej. Pomagają one w zapobieganiu ekstremalnym wahaniom nastroju i stabilizowaniu Twojego stanu emocjonalnego.
- Leki przeciwpsychotyczne – w przypadku ciężkich epizodów manii lub depresji, lekarz może zalecić leki przeciwpsychotyczne.
Regularne przyjmowanie przepisanych leków i stały kontakt z lekarzem są tu absolutnie niezbędne.
Psychoterapia to kolejny element leczenia zaburzeń afektywnych. Terapia poznawczo-behawioralna pomaga Ci zidentyfikować i zmienić negatywne wzorce myślenia i zachowania, które mogą przyczyniać się do Twoich zaburzeń nastroju. Terapeuta pomoże Ci rozwijać umiejętności radzenia sobie i strategie zarządzania objawami.
Terapia interpersonalna z kolei koncentruje się na poprawie Twoich relacji z innymi ludźmi i rozwiązywaniu problemów interpersonalnych, które mogą wpływać na Twoje samopoczucie.
Terapia psychodynamiczna natomiast pomaga Ci zrozumieć, jak Twoje przeszłe doświadczenia wpływają na obecne zachowanie i emocje. Może być szczególnie pomocna, jeśli Twoje zaburzenia mają głębsze korzenie w traumach lub konfliktach wewnętrznych.
Zmiany w stylu życia mogą mieć znaczący wpływ na Twoje samopoczucie i skuteczność leczenia.
Ćwiczenia fizyczne mogą pomóc w redukcji objawów depresji i poprawie nastroju dzięki wydzielaniu endorfin. Zbilansowana dieta bogata w witaminy i minerały może wspierać zdrowie psychiczne. Z kolei regularny, zdrowy sen jest bardzo ważny dla Twojego zdrowia psychicznego. Unikaj też alkoholu i narkotyków, które mogą pogarszać objawy zaburzeń afektywnych.
Otaczanie się ludźmi, którzy Cię rozumieją i wspierają też może pomóc w radzeniu sobie z trudnościami i zapobieganiu nawrotom.
Leczenie zaburzeń afektywnych to proces, który wymaga czasu, cierpliwości i współpracy z zespołem specjalistów. Dzięki odpowiedniemu leczeniu i wsparciu możesz prowadzić satysfakcjonujące życie. Jeśli masz pytania lub wątpliwości dotyczące swojego leczenia, nie wahaj się skonsultować z lekarzem lub terapeutą.
Na stronie internetowej Psychoterapiacotam.pl, przykładamy wagę do udostępniania jedynie sprawdzonych, rzetelnych informacji dotyczących objawów i profilaktyki chorób, ponieważ jesteśmy przekonani, że rozwijanie świadomości i wiedzy w tej dziedzinie wspomoże długotrwałe utrzymanie zdrowia. Należy jednak zwrócić uwagę, że ten artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki ani konsultacji z lekarzem lub specjalistą psychologiem psychoterapeutą.
Poszukujesz specjalisty do rozwoju osobistego ? Potrzebujesz pomocy w rozwiązaniu trudności emocjonalnych ?
SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI !
Poradnia CO tam? to skuteczna psychoterapia dla osób w każdym wieku. Dzięki znakomitej wiedzy i wieloletniemu doświadczeniu naszych specjalistów pomagamy skutecznie. Obdarzamy naszych pacjentów ogromną dozą zrozumienia, empatii i szacunku dla trudności, z jakimi się mierzą.
Pomożemy w doborze najlepszego specjalisty i znajdziemy możliwie najszybszy termin. Do twojej dyspozycji jest 7 placówek w Warszawie, lub sesje online.
Bemowo
Targówek +48 573 050 052
Wilanów +48 509 019 090
Włochy +48 509 946 600
Białołęka +48 690 231 531
Skontaktuj się z nami już dzisiaj ! Odpowiemy na wszystkie Twoje pytania.
Dodaj komentarz