Depresja w ujęciu psychodynamicznym
Depresja jest chorobą cywilizacyjną, jedną z najczęstszych chorób psychicznych. Jest niebezpieczna, gdyż może prowadzić do śmierci. Dlatego szczególnie ważne jest szybkie rozpoznanie. Czym jest zatem depresja? Jakie są jej rodzaje? Jakie są jej objawy? Dlaczego ona występuje? Jak psychoterapia psychodynamiczna może efektywnie pomóc osobie chorej na depresję.
Czy depresja depresji równa?
Depresja może przejawiać się na różnych poziomach rozwoju osobowości. Może być depresją po psychozie, może występować w zaburzeniach osobowości, może także występować w postaci nerwicy. W zależności od poziomu rozwoju osobowości inaczej ją będziemy leczyć. Inaczej bowiem leczy się schizofrenika, a inaczej neurotyka czy osobę z zaburzoną osobowością.
Różne są także rodzaje depresji. Może być depresja w przebiegu choroby afektywno dwubiegunowej, kiedy występuje naprzemiennie z manią. Czasami występuje w formie łagodniejszej jako cyklotymia, bez objawów psychotycznych. Najłagodniejszą postacią byłaby dystymia z niewielkim obniżeniem nastroju. Istnieje także psychoza schizoafektywna, gdzie występuje rozszczepienie osobowości z następującymi po sobie obniżonymi nastrojami. Depresja może wystąpić jako nerwica depresyjna, gdzie objawy depresyjne będą wynikiem konfliktów wewnętrznych pacjenta.
Objawy depresji
Osoba w depresji często prezentuje obniżenie nastroju – odczuwanie smutku, przygnębienia. Często przejawia trudności ze snem, niemożność zaśnięcia, budzenie się wcześnie – czasem nadmierne spanie. Charakterystyczny jest brak odczuwania satysfakcji- nic nie sprawia jej radości, spełnienia. Z rana odczuwa gorszy nastrój niż później- najtrudniej jest zacząć dzień, jest niechęć do tego. Odczuwa nadmierne lub nieadekwatne poczucie winy – odczuwa poczucie winy za wszystko co robi i za to co zaniedba. Ma poczucie braku wartości i własnej bezużyteczności – wydaje się nam że nic nie znaczy. Utraciła szacunek do samego siebie. Często odczuwa przy tym lęk. Występują u niej często zaburzenia jedzenia: brak apetytu lub nadmierny apetyt, chudnięcie lub tycie.
Osoba w depresji wolniej myśli, jest powolna w ruchach. Osoba taka utraciła zdolność do odczuwania przyjemności – nic jej nie cieszy. Nie ma poczucia humoru. Przeżywa poczucie pustki i bezradności. Ma trudności w podejmowaniu decyzji. Przejawia negatywne myśli o sobie, świecie i swojej przyszłości. Negatywnie interpretuje swoje doświadczenia i oczekuje negatywnych wydarzeń. Ma poczucie niekompetencji, uważa że do niczego się nie nadaje. W skrajnych przypadkach pojawiają się myśli samobójcze, a czasem nawet próby.
Przyczyny depresji
Ujęcie psychiatryczne depresji tłumaczy patologicznie obniżony nastrój jako zaburzenie syntezy działania substancji neurochemicznych. A jak tłumaczy ją ujęcie psychodynamiczne? Jako reakcję na utratę, niezależnie od tego czy ta utrata była realna, czy w świecie zewnętrznym naprawdę utraciliśmy jakąś osobę, czy ta utrata była tylko wewnętrzna czyli np. straciliśmy dobre mniemanie o sobie.
Jak to się dzieje że mamy obniżony nastrój w depresji?
Przypuśćmy że straciliśmy osobę ukochaną, bo od nas odeszła. Jesteśmy smutni, zrozpaczeni, dlatego że zidentyfikowaliśmy się z tą osobą i jej odejście oznacza jakby utratę części siebie. Na skutek poczucia utraty części siebie następuje osłabienie poczucia własnej wartości i co za tym idzie – przygnębienie.
Depresja a żałoba?
Po stracie bliskiej osoby naturalnym uczuciem jest smutek, rozgoryczenie, złość, poczucie krzywdy. Jeśli zakończę żałobę, wówczas rozstaję się z obiektem miłości, przenoszę swoje uczucia na inny obiekt i zaczynam w niego inwestować swoja uwagę i energię. Jeśli żałoba nie jest dokończona, czyli nie nastąpi przekierowanie swoich uczuć na inną osobę wówczas pojawia się melancholia, depresja.
W depresji występuje depresyjne nastawienie (wrogość, chciwość, zawiść) . Te uczucia są ukryte głęboko i kierowane do siebie, w trakcie analizy wychodzi jednak, że te uczucia były pierwotnie skierowane do innego obiektu, najczęściej do matki, a później przekierowane do siebie. Osoba w depresji nienawidząc siebie, tak naprawdę nienawidzi pierwotnego obiektu.
Jak sobie poradzić z depresją?
Często w przypadku mocno nasilonej depresji niezbędne są leki, które obniżą jej objawy. Jednak żeby leczenie depresji było optymalne, a skutki leczenia trwałe, metodą z wyboru, często jest psychoterapia. Psychoterapia psychodynamiczna wydaje się być odpowiednim sposobem leczenia, gdyż dociera do przyczyn depresji. W rozmowie z psychoterapeutą można dojść, co było przyczyną depresji i przepracować te problemy, aby już na nie reagować inaczej.
Jak było wcześniej zaznaczone, mogą być różne rodzaje depresji, które występują na różnych poziomach rozwoju osobowości. Depresja jest objawem, często zaburzonej w jakimś stopniu struktury osobowości. Psychoterapia psychodynamiczna leczy nie tylko objawy, ale leczy także strukturę osobowości, która generuje objawy, dlatego wydaje się właściwą metodą leczenia. W psychoterapii psychodynamicznej skupiamy się na historii życia pacjenta, na historii utrat, jakie w życiu przeszedł, ale także na relacji pacjenta z terapeutą. W zależności od tego na jakim poziomie znajduje się osobowość pacjenta inaczej będzie prowadzony dialog terapeutyczny.
