Zdrowie psychiczne – jak dbać aby zawsze była w najlepszej formie
Każdy człowiek chce być zdrowy. W końcu zdrowie jest wartością, której nie można w żaden sposób przecenić. Dbasz o to, by być w dobrej formie – być może zdrowo się odżywiasz lub ćwiczysz, uważasz na to, co robisz, by nie doznać kontuzji, starasz się schudnąć lub utrzymać prawidłową wagę, pijesz dużo wody, chodzisz na spacery, regularnie się badasz – to wszystko ma ogromne znaczenie.
Jednak w walce o zdrowie nie możesz skupiać się wyłącznie na zdrowiu fizycznym. Jest przecież również zdrowie psychiczne. I o nie też musisz odpowiednio zadbać. Często sama myśl o chorobach czy zaburzeniach psychicznych budzi strach – nadal jest w tym temacie obecne pewne tabu, choć coraz częściej – na szczęście! – jest przełamywane. Czym jest zdrowie psychiczne? Jak o nie dbać? Jak sobie radzić z problemami ze zdrowiem psychicznym? Czytaj dalej!
SPIS TREŚCI:
Czym jest zdrowie psychiczne?
Zdrowie jest kluczowe w życiu człowieka. Nie można zaniedbywać kwestii z nich związanych. Nie można też wyłącznie pochylać się nad zdrowiem fizycznym – choć ono ma przecież ogromne znaczenie. Równie ogromne znaczenie ma jednak też zdrowie psychiczne. Strach przed chorobami i zaburzeniami psychicznymi nadal jest bardzo duży w społeczeństwie. Na szczęście podejście do tego typu problemów powoli, ale konsekwentnie się zmienia. Czym w takim razie jest zdrowie psychiczne?
Warto przyjrzeć się definicji WHO. Ona bowiem najbardziej dotyka zdrowia psychicznego od strony hedonistycznej i eudajmonistycznej, czyli dwóch nurtach filozoficznych, które skupiają się na przyjemności i satysfakcji z życia. Nurty te wywodzą się już ze Starożytnej Grecji i od wielu tysięcy lat są szeroko dyskutowane przez ludzi w najrozmaitszych kontekstach. Również w kontekście właśnie zdrowia psychicznego.
W kontekście zdrowia psychicznego rozpatruje się też dobrostan, czyli stan, w którym człowiek odczuwa dobre samopoczucie w obrębie psychicznym, społecznym i emocjonalnym. To stan przeżywania bardzo przyjemnych w odbiorze emocji i posiadanie zdrowych, pozytywnych postaw życiowych.
Jednak warto pamiętać, że również osoby absolutnie zdrowe psychiczne odczuwają spektrum nieprzyjemnych w odbiorze emocji – gniewu, smutku czy strachu. To wcale nie znaczy, że jest coś z nimi nie tak. To emocje naturalne dla człowieka i każda z tych emocji pełni określoną, bardzo ważną funkcję w życiu każdego człowieka.
Definicja tego typu może też budzić pewne kontrowersje, bo zakłada, że zdrowie psychiczne wiąże się z niezaburzonym funkcjonowaniem. To z kolei może sugerować, że osoby, które zmagają się z niepełnosprawnością lub są w zaawansowanym wieku automatycznie nie są zdrowe psychicznie.
Dlatego w zamian proponowane jest inne ujęcie kwestii zdrowia psychicznego. Zakłada ona osiągnięcie wewnętrznej równowagi. Równowaga ta niezbędna jest do funkcjonowania w społeczeństwie w sposób niezakłócony i wykorzystywania w jak najlepszy, najbardziej harmonijny sposób swoich własnych umiejętności. Zdrowie psychiczne to też umiejętność modulowania, wyrażania i nazywania własnych emocji. To empatia w stosunku do innych, a także elastyczność niezbędna do dopasowywania się do nowych warunków życiowych i umiejętność radzenia sobie z rozmaitymi problemami w życiu.
Zaburzenia psychiczne – co Cię może dotknąć? Najczęstsze zaburzenia, choroby i problemy psychiczne
Zaburzenia psychiczne to bardzo pojemna kategoria, dlatego do każdego zaburzenia należy podchodzić bardzo indywidualnie. Każdy przypadek wymaga też indywidualnego podejścia i rozpatrywania w sposób holistyczny – czyli w oparciu o całokształt doświadczeń, stanu zdrowia czy charakteru danej osoby. Tylko takie podejście pozwala na właściwą diagnozę zaburzeń psychicznych, a w późniejszym okresie również podjęcie odpowiedniego leczenia, które pomoże odzyskać zdrowie i życiową równowagę. A z jakimi zaburzeniami psychicznymi możesz się spotkać najczęściej?
Depresja
Kiedy większość ludzi myśli o depresji, to myśli o chorobie psychicznej, która powoduje, że człowiek jest smutny i przez dłuższy czas przeżywa głęboką rozpacz. Depresja jest w rzeczywistości złożonym zaburzeniem psychicznym, które może powodować różne negatywne emocje i zachowania. Wbrew powszechnemu przekonaniu, depresja to nie tylko uczucie przygnębienia lub bycie przygnębionym od czasu do czasu.
Jest to poważny stan, który wymaga leczenia. Nieleczona depresja może prowadzić do innych problemów, takich jak nadużywanie substancji, problemy w związkach, a nawet do samobójstwa. Nie należy zatem mylić depresji z chandrą czy chwilowym obniżeniem nastroju. Depresja może zakończyć się naprawdę ogromną tragedią. W języku potocznym bywa, że termin „depresja” jest tożsamy ze smutkiem, jednak nie powinno się go w ten sposób używać. W ten sposób pozbawia się ten termin powagi i można go utożsamiać z fanaberiami, chwilowymi kaprysami czy innymi niezbyt znaczącymi kwestiami – a to może doprowadzić do prawdziwej tragedii.
Depresja to naprawdę bardzo poważne zaburzenie. A jednocześnie jest to jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń psychicznych na świecie. Na depresję może zapaść każdy – wiek, płeć czy pozycja społeczna i sytuacja materialna nie mają tu znaczenia, bo nic nie jest w stanie tak do końca ochronić przed depresją.
Leczenie depresji jest bardzo ważne. W tym przypadku stosuje się farmakoterapię, by wyciszyć objawy. Najważniejszą rolę odgrywa jednak psychoterapia. To właśnie ona pozwala na dotarcie do sedna problemów, uporanie się z nimi i nie tylko zażegnanie depresji, ale też zapobieganie jej nawrotom w przyszłości.
Pamiętaj: depresja to coś więcej niż obniżenie nastroju. To niszczący życie stan pustki, poczucia beznadziei, braku energii, motywacji czy wręcz chęci do życia.
Uzależnienia
Uzależnienia to kolejny bardzo rozpowszechniony problem, który może dotyczyć każdego człowieka. Powszechnie uzależnienie kojarzy się z nałogiem nikotynowym, alkoholowym czy narkotykami. Jednak prawda jest taka, że uzależnić się można praktycznie od wszystkiego – od hazardu, telefonu, Internetu, zakupów – wymieniać można naprawdę długo, bo każdy czynnik może tak naprawdę uzależnić, zaburzyć jakość życia, zniszczyć relacje międzyludzkie, a nawet doprowadzić do bardzo poważnego zniszczenia zdrowia – zarówno psychicznego, jak i fizycznego.
Uzależnienie to bardzo złożony problem. Oddziałuje destrukcyjnie nie tylko na życie człowieka, który jest nim bezpośrednio dotknięty, ale też na całe jego otoczenie. W końcu żaden człowiek nie żyje w społecznej próżni – każdy człowiek jest istotą społeczną i potrzebuje innych ludzi w swoim otoczeniu.
Dzieci wychowywane w domu, w którym istnieje problem uzależnienia – na przykład choroba alkoholowa, mogą cierpieć z tego powodu przez całe życie. W końcu problem DDA czyli Dorosłych Dzieci Alkoholików jest bardzo złożony i wymaga terapii.
Uzależnienia też nie są problemem, z którym można sobie poradzić samodzielnie. W takich sytuacjach bardzo ważne jest wsparcie osób najbliższych. Motywacja jednak musi płynąć z wewnątrz. Osoba uzależniona musi chcieć się zmienić – musi chcieć zerwać z nałogiem, w innym przypadku żadna terapia nie odniesie skutku.
Terapia jest bowiem bardzo ważna. W leczeniu uzależnień najlepsze wyniki osiąga psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym. Pozwala ona na zrozumienie istoty problemu, przepracowanie ich i wytworzenie nowych, lepszych wzorców na miejsce tych destrukcyjnych. Osoba raz dotknięta nałogiem już jednak do końca życia będzie musiała się z tym zmagać. Dużą rolę w leczeniu uzależnień odgrywa też psychoterapia grupowa – wsparcie ze strony osób, które mają podobny bagaż doświadczeń i zmagają się z tym samym problemem, osób, które rozumieją i nie potępiają ma bardzo duże znaczenie.
Zaburzenia lękowe
Zaburzenia lękowe to bardzo szeroki zakres rozmaitych zaburzeń. Lęk sam w sobie jest czymś naturalnym i potrzebnym. Pełni bowiem bardzo konkretną rolę. Ostrzega przed niebezpieczeństwem, motywuje do bardziej wytężonego działania, by zwalczyć niebezpieczeństwo i zachęca do wzmożonej aktywności, by osiągnąć sukces. Lęk może być więc rozpatrywany w aspektach pozytywnych – może uratować życie czy zmotywować do działania. Jednak jeśli strach zaczyna rządzić życiem, paraliżuje i nie pozwala podejmować decyzji, sytuacja robi się bardzo problematyczna.
Objawy silnego lęku to między innymi:
-
Ból brzucha
-
Ból głowy
-
Drżenie ciała
-
Duszności
-
Uczucie gorąca
-
Problemy z koncentracją
-
Kołatanie serca
-
Koszmary senne
-
Bezsenność
To tylko kilka z naprawdę wielu objawów. Jeśli czujesz, że ciągle się zamartwiasz, Twój mózg produkuje coraz to więcej coraz bardziej czarnych scenariuszy i czujesz ciągłe uczucie silnego lęku – to wszystko może świadczyć o zaburzeniach lękowych. Wśród zaburzeń lękowych można wymienić między innymi:
-
Zespół lęku uogólnionego
-
Fobia społeczna
-
Zespół stresu pourazowego
-
Lęk napadowy
-
Fobia specyficzna
Lęk może dotknąć każdego i bez względu na okoliczności. Nie musi być nawet racjonalny – właściwie, w przypadku zaburzeń lękowych lęk nie jest racjonalny, nie jest też adekwatny do sytuacji. Osoba dotknięta zaburzeniami lękowymi może nawet doskonale zdawać sobie sprawę z tego, że jej lęki są absolutnie irracjonalne. Jednak ta wiedza wcale nie pomaga im wcale w poradzeniu sobie z lękiem.
Zaburzenia lękowe to bardzo złożony i bardzo rozległy problem. W przypadku zaburzeń lękowych mogą wykształcić się też choroby współistniejące – na przykład zaburzenia depresyjne i depresja czy zaburzenia odżywiania i wiele innych.
Terapia obejmuje leczenie farmakologiczne – w końcu to bardzo ważne, by wyciszyć objawy lęku, zwłaszcza jeśli są tak silne, że uniemożliwiają zwyczajne, codzienne życie oraz podjęcie dodatkowego wysiłku, by sobie poradzić z zaburzeniami lękowymi.
Farmakologia to jednak tylko doraźne rozwiązanie. Najważniejszą rolę w leczeniu zaburzeń lękowych odgrywa psychoterapia. Najlepsze efekty w tym przypadku odnosi psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym. Stosowane są też rozmaite techniki relaksacyjne. Wszystko ma prowadzić do sytuacji, w której nie tylko lęk minie i nie będzie już rządził życiem danego człowieka, ale też nie powróci w przyszłości.
Jak dbać o zdrowie psychiczne?
Dbałość o zdrowie psychiczne ma ogromne znaczenie. Nie możesz mówić, że o siebie dbasz, jeśli skupiasz się wyłącznie na zdrowiu fizycznym i zaniedbujesz kwestie własnej psychiki. Trzeba mieć podejście całościowe i nie traktować zdrowia fizycznego i zdrowia psychicznego jako czegoś, co nie wpływa na siebie nawzajem. Jak zatem możesz zadbać o swoje zdrowie psychiczne?
Przede wszystkim bądź dla siebie dobry. Pamiętaj, że jesteś osobą wartościową i wartą tego, by być kochaną. Kochaj też samego siebie. Nie ma nic złego w tym, że kochasz siebie. Im szybciej to zrozumiesz, nauczysz się siebie kochać, być dla siebie dobrym i wybaczać sobie, tym lepiej. Masz prawo się mylić, popełniać błędy i poprawiać je. Nie musisz być człowiekiem idealnym.
Pamiętaj też o kwestiach związanych z wypoczynkiem. Nikt nie może pracować bez przerwy. Każdy człowiek potrzebuje odpoczynku. Wyjedź na wakacje, poszukaj sobie hobby, któremu będziesz poświęcał czas i oderwij się od obowiązków i szarej codzienności. Bardzo szybko zauważysz wzrost jakości własnego życia. To wcale nie muszą być duże rzeczy. Pamiętaj też o przyjemnościach dnia codziennego – gorącej kąpieli, zabiegach pielęgnacyjnych, zjedzeniu czegoś smacznego, poczytaniu książki – wszystko ma znaczenie dla Twojego zdrowia psychicznego.
Nie zaniedbuj też swojego ciała. Nie musisz od razu wyczynowo uprawiać sportu. Wystarczy wychodzenie na dłuższe spacery. Możesz poszukać własnej aktywności fizycznej, którą będziesz uprawiać z przyjemnością – bieganie, jazda na rowerze, spacery z psem, gra w piłkę – wszystko jest dobre, jeśli daje Ci przyjemność i pozwala na osiągnięcie relaksu.
Wysypiaj się. Higiena snu jest bardzo ważna. Każdy człowiek potrzebuje snu. Ciało i umysł muszą mieć czas, by się zregenerować. Kładź się spać o określonej porze, zadbaj też o jakość własnego snu. Dobrze wywietrz pomieszczenie, nie objadaj się przed snem, spróbuj odciąć się od ciągłego przepływu informacji – nie zasypiaj ze smartfonem w ręku, nie przeglądaj informacji przed snem. Spróbuj skupić się na relaksie i wypoczynku. Nie przynoś problemów do własnej sypialni.
Nie rezygnuj też ze spotkań z innymi ludźmi. Człowiek jest istotą społeczną i potrzebuje innych ludzi w swoim otoczeniu. Wychodź na spotkania z przyjaciółmi, bierz udział w wydarzeniach towarzyskich, rozmawiaj z ludźmi i otaczaj się ludźmi. Nie znaczy to, że musisz codziennie brać udział w wielkim wydarzeniu czy wielkiej imprezie. Wystarczy pogawędka z rodziną czy inną bliską Ci osobą. Nie wycofuj się z życia towarzyskiego. Zawsze postaraj się znaleźć czas na to, by spędzić czas z kimś, kto jest dla Ciebie ważny.
Pamiętaj też, że jesteś ważny. Twoje emocje, Twoje pragnienia i potrzeby mają ogromne znaczenie. Mów o nich, naucz się stawiać granice i nie pozwól, by to inni rządzili Twoim życiem. Asertywność jest bardzo pożądaną umiejętnością. Możesz się tego nauczyć – jeśli czujesz, że nie jesteś tak asertywną osobą, jakbyś chciał – nic straconego. Wszystko możesz wyćwiczyć. Niektórym podejście asertywne przychodzi nieco łatwiej, niemalże naturalnie, inni muszą się postarać. Jednak każdy człowiek może być asertywny – zawsze możesz też poprosić o pomoc specjalistów. Treningi asertywności są ważną częścią na przykład psychoterapii, a także treningu umiejętności społecznych.
Co zrobić jeśli masz problemy ze zdrowiem psychicznym?
Zdrowie psychiczne może zacząć szwankować w każdym momencie, niezależnie od wieku czy sytuacji życiowej. Problemy ze zdrowiem psychicznym mogą budzić lęk, jednak nie udawaj, że problem nie istnieje. Na szczęście w dzisiejszych czasach coraz więcej osób otwarcie mówi o swoich problemach psychicznych – także w mediach. To ma duży wpływ na ludzi. Coraz więcej osób decyduje się szukać pomocy, której potrzebuje.
Jeśli czujesz, że Twoje zdrowie psychicznie nie działa tak, jak powinno – czujesz, że w Twoim życiu dzieje się coś złego, że coś nie działa tak, jak powinno – nie rozumiesz emocji, które Tobą rządzą, zmagasz się z czymś, czego nie rozumiesz lub z czymś, co Cię po prostu przerasta, nie wahaj się poszukać pomocy.
Taką pomoc możesz znaleźć w gabinecie psychologa. To specjalista od ludzkiego umysłu, który ma odpowiednią wiedzę i narzędzia diagnostyczne, by Cię odpowiednio pokierować i rozjaśnić pewne kwestie, które wpływają na Twoje życie. Rozmowa z psychologiem może naprawdę bardzo pomóc – pozwolić spojrzeć na swoje życie i dręczące Cię problemy z zupełnie innej, szerszej perspektywy, co pomoże odnaleźć rozwiązanie.
Zdarza się jednak, że psycholog dostrzega złożoność problemu, która przerasta jego możliwości. W takim momencie może zasugerować udanie się do lekarza psychiatry lub podjęcie psychoterapii. Nie bój się tego. Psycholog wcale nie chce się Ciebie pozbyć, nie chce też dla Ciebie źle. Chce Ci pomóc w jak najlepszy dla Ciebie sposób.
Lekarz psychiatra może zająć się kwestią Twojego zdrowia psychicznego z medycznego punktu widzenia. To właśnie on może Ci przepisać leki lub skierować na leczenie szpitalne. Nie bój się lekarza psychiatry – jak każdy lekarz chce Ci przede wszystkim pomóc i działa wyłącznie dla Twojego dobra.
Psychoterapeuta z kolei to również specjalista od ludzkiego umysłu. Pozwala odkryć to, co zakryte, dotrzeć do głęboko ukrytych problemów i rozwiązać je u samego źródła. Dzięki temu można znacząco poprawić jakość swojego życia, zrozumieć wiele dręczących kwestii. Psychoterapia pozwoli Ci rozwinąć własny potencjał i być lepszą wersją samego siebie – wolną od dręczących problemów i tego, co Cię blokuje i nie pozwala żyć tak, jakbyś chciał.
Na stronie internetowej Psychoterapiacotam.pl, przykładamy wagę do udostępniania jedynie sprawdzonych, rzetelnych informacji dotyczących objawów i profilaktyki chorób, ponieważ jesteśmy przekonani, że rozwijanie świadomości i wiedzy w tej dziedzinie wspomoże długotrwałe utrzymanie zdrowia. Należy jednak zwrócić uwagę, że ten artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki ani konsultacji z lekarzem lub specjalistą psychologiem psychoterapeutą.
Poszukujesz specjalisty do rozwoju osobistego ? Potrzebujesz pomocy w rozwiązaniu trudności emocjonalnych ?
SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI !
Poradnia CO tam? to skuteczna psychoterapia dla osób w każdym wieku. Dzięki znakomitej wiedzy i wieloletniemu doświadczeniu naszych specjalistów pomagamy skutecznie. Obdarzamy naszych pacjentów ogromną dozą zrozumienia, empatii i szacunku dla trudności, z jakimi się mierzą.
Pomożemy w doborze najlepszego specjalisty i znajdziemy możliwie najszybszy termin.
Możesz również umówić samodzielnie wizytę w gabinecie, do twojej dyspozycji są aż 5 placówek w Warszawie, lub sesję online.
Dodaj komentarz