Lęk przed zmianami – Jak go pokonać
Nieodłączną częścią każdego życia są zmiany – nie można przed nimi uciec. To one wpływają na Twoje doświadczenie, pomagają Ci uczyć się nowych rzeczy i są odpowiedzialne za Twój rozwój. Zmiany powodują, że możesz lepiej poznać nie tylko samego siebie, ale też wszystko to, co Cię otacza. Są w stanie podnieść satysfakcję z życia i uczynić Cię człowiekiem dużo bardziej świadomym.
Nie wszystkie zmiany w życiu są pozytywne – nie wszystko bowiem zawsze toczy się dokładnie tak, jakbyśmy tego chcieli. Mimo tego przed zmianami nie da się uciec, a gdy ktoś próbuje – jest skazany na porażkę. Co jednak gdy kogoś paraliżuje lęk przed zmianami? To bardzo poważny problem, który znacząco może wpłynąć na jakość życia. Czym konkretnie jest lęk przed zmianą? Jakie są jego przyczyny? Jak się objawia? Jak pokonać ten lęk i jak wygląda leczenie zaburzeń lękowych? Przeczytaj do końca!
SPIS TREŚCI:
Czym jest lęk przed zmianą?
Lęk jest jak najbardziej naturalnym stanem emocjonalnym, który pojawia się w codziennym życiu. Może zostać wyzwolony przez wiele czynników – głównie przez sytuacje czy zdarzenia, które dana osoba uważa za stresujące – rozmowa kwalifikacyjna, przemówienie przed większą grupą ludzi lub w sytuacjach zagrożenia życia. Czasami jednak lękiem napawa sam fakt, że coś w życiu mogłoby się zmienić. Strach przed wyjściem ze swojej strefy komfortu, przed zmianą regularnego trybu życia, przymus podjęcia decyzji, czy zrobienia czegoś nowego – tym właśnie jest lęk przed zmianą.
Każdy człowiek prowadzi swoje życie – często zdarza się, że wpada ono w regularny rytm, jest spokojne i nic bardziej emocjonującego się w nim nie wydarza. Taka osoba może nie czuć potrzeby zmian w swoim życiu – zmiany kojarzą się jej bowiem z czymś złym, nieznanym lub obcym. Lubi swoje uporządkowane życie i każde odstępstwo traktuje jako zagrożenie.
W takim podejściu nie ma jeszcze nic złego – każdy ma inny temperament i inne potrzeby w życiu. Jednak zmiany nadchodzą – mniej lub bardziej poważne, pojawiają się zawsze. Dlatego jeśli sam fakt nadciągającej zmiany budzi lęk, paraliżuje i sprawia, że osoba dotknięta lękiem postanawia uciec, zaszyć się w swojej strefie komfortu i nie podejmować żadnych działań – to bardzo mocno wpływa na jakość życia.
Lęk przed zmianą należy do zaburzeń lękowych, niegdyś powszechnie nazywanych nerwicami. Mogą występować u wszystkich – kobiet, mężczyzn, a także dzieci. Statystycznie częściej cierpią na nie jednak kobiety. Zaliczane są do grona jednych z najczęściej występujących zaburzeń psychicznych.
Przyczyny lęku przed zmianami
Lęk przed zmianami w życiu może mieć wiele przyczyn – nie wszystkich też dana osoba musi być świadoma. Może się on rozwinąć u osób, które mają ku temu odpowiednie predyspozycje i cechy charakteru – nie wszyscy szukają ciągle wrażeń, emocji i łakną nowych doznań. Część ludzi doskonale funkcjonuje w stałych, ustalonych ramach i toczy życie po utartych torach. Każda zmiana, która prowadzi do zaburzenia tego stałego rytmu, czy nawet sama wizja tej zmiany, powoduje lęk i naturalny sprzeciw, połączony z chęcią, by wszystko było jak dawniej.
Przyczyn lęku przed zmianami należy doszukiwać się też w poczuciu bezpieczeństwa – każdy człowiek ma swoją własną strefę komfortu i czuje się bezpiecznie w innych okolicznościach. Jeśli coś tę swoistą bańkę narusza i nagle trzeba mierzyć się z nieznanym to powoduje lęk. Każdy człowiek ma inną wrażliwość – to, na co jedni nie zwrócą żadnej uwagi, osoby z rozwiniętym lub rozwijającym się lękiem przed zmianami, będą przeżywać naprawdę mocno.
Duże znaczenie ma też poczucie własnej wartości – przy niskiej samoocenie może pojawić się strach przed zmianami, bo kojarzone one są jednoznacznie jako coś złego i gorszego. Osoba z niską samooceną chce tkwić w swojej bezpiecznej bańce i boi się wszelkich zmian, bo nie wierzy, że mogłoby być one dobre – niska samoocena blokuje przed podjęciem działań tak skutecznie, że nawet jeśli istnieje szansa na poprawę losu, jest przez takie osoby odrzucana.
Zaburzenia lękowe mogą być też dziedziczne – istnieje większe prawdopodobieństwo, że pojawią się u osoby, które mają już w rodzinie takie przypadki. Mogą być też następstwem stresującego, traumatycznego wydarzenia lub brać się z powodu różnych chorób somatycznych. Dowiedz się, więcej o zaburzeniach lękowych.
Objawy lęku przez zmianami
Lęk przed zmianami może poważnie utrudnić życie i oddziaływać na nie negatywnie – osoba nim dotknięta będzie dążyła do stabilizacji w swoim życiu i unikała zmian, nawet jeśli miałyby one wyjść jej na dobre. Może wycofywać się z relacji, gdy stanie się zbyt poważna – bo ślub to bardzo poważna zmiana w życiu lub w ogóle odczuwać niechęć i lęk przed poznaniem innych ludzi i ewentualnymi zmianami, które mogłyby się w związku z tym pojawić.
Taka osoba kurczowo będzie trzymać się tego, co jest i nawet podjęcie najprostszej – mogłoby się wydawać – decyzji będzie bardzo trudne lub wręcz niemożliwe, jeśli będzie dotyczyć nowej rzeczy. Lęk przed zmianami paraliżuje i przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu. Jak jeszcze się objawia? Jest zaliczany do grona zaburzeń lękowych i choć każde z nich jest inne, to można wymienić pewne cechy wspólne, należą do nich:
-
Poczucie przytłoczenia
-
Uczucie przerażenia
-
Nagłe ataki paniki
-
Ciągłe poczucie niepokoju
-
Trudność w uspokojeniu się
-
Natrętne powracające myśli, które powodują strach
Może dojść też do wystąpienia objawów somatycznych, związanych z układem oddechowym lub układem krążenia – nie zawsze występują wszystkie te objawy, wszystko zależy od indywidualnych czynników, ich występowanie i natężenie różni się w zależności od konkretnego człowieka.
Jak pokonać lęk przed zmianami?
Jeśli doświadczasz lęku przed zmianami, doskonale wiesz jakie to obciążające psychicznie i stresujące przeżycie. Możesz ten lęk jednak pokonać – trzeba go tylko odpowiednio oswoić. Już w XVII wieku pojawiło się stwierdzenie „wszystko jest trudne, dopóki nie stanie się łatwe” – jego autorem jest Thomas Fuller. Zmiana jest nieodłączną częścią życia – nowe sytuacje z kolei mogą być problematyczne i bardzo stresujące. Dlatego warto zawsze traktować je jako tymczasowe niedogodności – coś, co szybko przeminie. Ludzie są w stanie bardzo szybko przystosować się do zmieniających okoliczności. Gdy stoisz przed zmianą w swoim życiu, pomyśl o innych, które już przeżyłeś – na przykład o przejściu na kolejny stopień edukacji, o nowej pracy czy nowym mieszkaniu – z perspektywy czasu okaże się, że przystosowanie się wcale nie trwało tak długo, jak Ci się wydawało na początku.
Skoro zmiany są stresujące, to masz prawo czuć się przeciążony, zmęczony i przytłoczony wszystkim, co się dzieje. To najlepsza pora na to, by odpocząć i pobyć chwilę ze sobą – zastanowić się nad swoimi potrzebami, pomyśleć o swoich uczuciach i pragnieniach. To wszystko pozwoli Ci też zastanowić się nad wszystkimi zmianami w Twoim życiu, które już nastąpiły i jak wiele doświadczenia wniosły one w Twoje życie.
Każdy czasami potrzebuje pobyć sam, ale wiele rzeczy dużo lepiej znosić w dobrym towarzystwie, dlatego nie odcinaj się od ludzi i nie izoluj od nich kompletnie. Poszukaj wsparcia w bliskiej Ci osobie lub osobach – poczucie, że nie jest się samemu pomoże zmierzyć się z nieuchronnymi zmianami.
Jeśli to wszystko za mało, a lęk nadal Cię paraliżuje i nie daje Ci normalnie funkcjonować, bardzo pomocna będzie psychoterapia.
Leczenie zaburzeń lękowych
Zaburzenia lękowe mogą być leczone farmakoterapią, zwłaszcza przy bardzo mocnym nasileniu objawów. Jednak nie jest to główna metoda leczenia – stosowana jest w skrajnych przypadkach, na przykład wtedy, gdy osoba odczuwa tak silny lęk, że nie jest w stanie podjąć się psychoterapii.
To właśnie terapia jest stosowana jako główna metoda leczenia lęku przed zmianami – jak i innych zaburzeń lękowych. Pomaga ona nie tylko poradzić sobie z lękiem odczuwanym obecnie, ale też zapobiec jego nawrotom w przyszłości, co pozwoli prowadzić zwyczajne, wolne od paraliżującego strachu życie.
Najczęściej stosowana w takich przypadkach jest psychoterapia w nurcie poznawczo-behawioralnym. Podczas jej trwania nauczysz się rozpoznawać wzorce, które sprawiają, że jesteś predysponowany do odczuwania silnego lęku. Wzorce te mogą być przez Ciebie początkowo nieuświadomione i kryć się w sposobie Twojego myślenia lub zachowania – terapia pomoże Ci to sobie uświadomić.
Po rozpoznaniu tych wzorców i zrozumieniu skąd się biorą, razem z terapeutą rozpoczniesz pracę na zmianie ich na inne – takie, które pozwolą Ci uwolnić się od lęku i zbudować w sobie odporność na tego typu zdarzenia w przyszłości. Zobacz więcej na temat leczenia zaburzeń lękowych.
Nie zgadzaj się na życie w strachu – lęk przed zmianami bywa destrukcyjny. Nie da się przed nimi uciec, dlatego musisz je oswoić, a w tym pomoże Ci właśnie psychoterapia.
Na stronie internetowej Psychoterapiacotam.pl, przykładamy wagę do udostępniania jedynie sprawdzonych, rzetelnych informacji dotyczących objawów i profilaktyki chorób, ponieważ jesteśmy przekonani, że rozwijanie świadomości i wiedzy w tej dziedzinie wspomoże długotrwałe utrzymanie zdrowia. Należy jednak zwrócić uwagę, że ten artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki ani konsultacji z lekarzem lub specjalistą psychologiem psychoterapeutą.
Dodaj komentarz