Jak radzić sobie z agresją
Żeby nauczyć sobie radzić z gniewem, najpierw należy odpowiedzieć sobie na podstawowe pytanie: czym jest agresja? Nie ma jednej definicji tego zjawiska, bo tematem agresji na przestrzeni wieków zajmowało się naprawdę wielu badaczy i jest to złożona problematyka. Agresja ma wiele form, wyraża się w wielu sytuacjach, a przyczyn jego powstawania jest wiele. Z agresją możemy spotkać się wszędzie, czym jest agresja i jak można skutecznie poradzić sobie z agresją.
Termin pochodzi z łaciny – tam słowo „aggresio” rozumiane było jako napaść lub atak. Skoro nie ma jednej definicji tego zjawiska to jak najlepiej opisać to, czym w istocie jest agresja? Definicja ogólna pozwala stwierdzić, że to różnorodne działania, które podejmuje człowiek, a które mają na celu szeroko pojęte zaszkodzenie drugiej osobie w sposób fizyczny lub psychiczny. Z tego powodu można rozróżnić agresję fizyczną i psychiczną.
SPIS TREŚCI:
Jakie są przyczyny agresji?
Już od bardzo dawna badacze zajmują się zjawiskiem agresji. W spektrum ich zainteresowań nadal leżą przyczyny agresji, bo ich poznanie pozwala lepiej zrozumieć mechanizmy jej działania. Istnieje mnóstwo teorii, które dotyczą tego, skąd w ogóle wzięła się agresja.
Niegdyś zachowania agresywne mogły być podstawą do przeżycia i wywalczenia sobie lepszej pozycji w grupie – to właśnie agresja pozwalała na zdobycie przywództwa, przeforsowanie swoich pomysłów w ramach pierwszych, prymitywnych społeczności, lepszy dostęp do pożywienia i innych cennych zasobów.
Właśnie dlatego na pewnym etapie rozwoju ludzkości agresja była przejawem siły i jako taka bywała szanowana, podziwiana i szeroko akceptowana społecznie. Dzisiaj jest to już niewyobrażalne. Zmieniły się czasy, zmieniło się podejście do agresji – jest ona już nieakceptowalna społecznie, a osoby nazbyt agresywne bardzo często spotykają się z ostracyzmem.
Bardzo duża liczba analiz dotycząca agresji dotyczyła prób ustalenia, czy agresja jest zjawiskiem wrodzonym czy nabytym. Zajmował się tym także Zygmunt Freud. Uważał on, że natura człowieka jest tak skonstruowana, że mierzą się w niej dwa popędy i to już od chwili jego narodzin. Jednym z nich jest właśnie skłonność do przejawiania zachowania agresywnego. Według tej teorii, jeśli człowiek częściej skłania się ku zaspokojeniu właśnie tego popędu, jest to wrodzona cecha jego umysłu.
Druga z teorii jest równie rozpowszechniona. Ta z kolei mówi o tym, że zachowania agresywne i skłonności do agresji biorą się w człowieku z powodu przebiegu jego życia i wszystkiego, co go doświadcza. Jakie w takim wypadku mogą być przyczyny agresji?
Czynniki środowiskowe
Środowisko, w którym żyje dany człowiek bardzo mocno odbija się na jego psychice. Jest to widoczne szczególnie mocno w przypadku dzieci. Jeśli na co dzień doświadczają one aktów agresji, na przykład ze strony rówieśników lub opiekunów albo są ich biernymi obserwatorami, mogą same zacząć przejawiać agresję.
Wpływ na nią mają też środki odurzające i psychoaktywne. Zażywanie narkotyków lub dopalaczy, a także picie alkoholu może doprowadzić do problemów z agresją. W takich wypadkach agresja może występować nie tylko bezpośrednio pod wpływem narkotyków lub alkoholu, ale także w momencie ich odstawienia. Głód narkotykowy czy alkoholowy to zjawisko, przy którym bardzo często dochodzi do niekontrolowanych wybuchów agresji.
Problemy psychologiczne
Agresja może być powiązana z problemami psychologicznymi. Nie muszą być one nawet uświadomione – nie trzeba wiedzieć, że doświadcza się jakichś problemów, by one oddziaływały na życie i objawiały się właśnie w agresywnym zachowaniu.
Problemami psychologicznymi są na przykład: życie w warunkach – nierzadko długotrwałego – stresu, problemy związane z pracą lub konfliktami rodzinnymi.
W przypadku nastolatków mowa też o problemach psychologicznych powiązanych z okresem dojrzewania i związaną z nimi burzą hormonalną. Wraz z dojrzewaniem może dojść też do problemów z samoakceptacją, niską samooceną czy uczuciem ciągłego dyskomfortu, a to wszystko może powodować agresję.
Choroby somatyczne
Nie można omawiać problemów zdrowotnych człowieka w oderwaniu od jego ciała czy umysłu – to wszystko jest ze sobą powiązane. Tak samo jest z agresją – mogą ją powodować problemy psychiczne, ale wpływ na nią mają też schorzenia natury fizycznej, w tym również choroby somatyczne.
Wśród wielu chorób, które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na wybuchy agresji u dotkniętego nimi człowieka wymienić można:
- Udar mózgu
- Choroba nowotworowa ośrodkowego układu nerwowego
- Choroba Alzheimera
- Wszelkiego rodzaju choroby związane z otępieniem
- Zespół Cushinga
- Urazy głowy
- Infekcje ośrodkowego układu nerwowego
- Nadczynność tarczycy
Agresja a związek
Niestety, z agresją można spotkać się wszędzie i na każdym etapie swojego życia. Może ona pojawić się także w związku i jest ona bardzo poważnym problemem.
Agresja w związku może przyjąć różną formę: agresji fizycznej, werbalnej czy biernej, czyli zachowania pasywno-agresywnego. Ten ostatni rodzaj jest szczególnie trudny, bo często bardzo ciężko jest go w ogóle zauważyć na pierwszy rzut oka.
Taka osoba może ignorować potrzeby drugiej osoby, zachowywać się ozięble lub cynicznie i sarkastycznie, przy pełnej świadomości, że rani w ten sposób swojego partnera i czerpać z tego dużą satysfakcję.
Nie można tłumaczyć agresji uczuciami – ona nie ma nic wspólnego z miłością. Dlatego nie wolno godzić się na żaden rodzaj agresji w związku i wchodzić w rolę ofiary. Jeśli Twój partner wykazuje zachowania agresywne, możesz spróbować mu pomóc poprzez nakłonienie go do udziału w terapii.
Jeśli jednak nie chce się na to zgodzić, nie chce pracować nad sobą i ciągle zachowuje się tak samo źle – istnieje spora szansa, że taka relacja jest już spisana na straty, bo nie zmieni się już na lepsze. Do tego potrzeba dobrej woli obu stron i podjęcia odpowiedniego działania.
Jak sobie radzić z agresją?
Gniew bywa uczuciem pozytywnym – często na przykład motywuje do działania i pozwala na przykład na szybsze osiągnięcie celu czy rozwiązanie problemu – bo gniew potrafi zmusić do tego, by poświęcić wszystkie swe siły i zasoby na jego rozwiązanie. Gniewu nie należy jednak mylić z agresją – agresja to zjawisko negatywne i należy sobie z nią poradzić.
Istnieje wiele sposobów na to, jak radzić sobie z agresją – można próbować nawet uporać się z nią samemu. Zatrzymać się w sytuacji wyzwalającej agresję, policzyć do dziesięciu i spróbować wyciszyć. Czasami warto też zmienić środowisko, jeśli to obecne powoduje wybuchy agresji.
Najważniejsze jest jednak ustalenie przyczyny agresji, bo tylko w tej sposób będzie można jej skutecznie przeciwdziałać. Może się na przykład okazać, że odpowiedzialna za nią jest choroba somatyczna, z którą należy działać i dopiero wyleczenie pozwoli na pozbycie się także problemu agresji. Podobnie, jeśli agresja spowodowana jest problemami hormonalnymi – dopiero uregulowanie gospodarki hormonalnej pozwoli zniknąć agresji.
Jeśli jednak podłożem agresji są problemy psychologiczne – sugerowanym rozwiązaniem jest psychoterapia. To zbyt złożone zagadnienie, by je bagatelizować i próbować radzić sobie z nim samodzielnie – wykwalifikowany psychoterapeuta pozwoli Ci zrozumieć nie tylko, czym jest agresja w swojej istocie, ale też dlaczego pojawiła się w Twoim życiu i co na nią wpływa.
Zgłoś się na terapię psychoterapeutyczną, jeśli chcesz poprawić jakość swojego życia, zrozumieć czym się do tej pory kierowałeś i jakie problemy oddziaływały na Ciebie na tyle, by przejawiały się one w agresji.
Psychoterapeuta nie powie Ci tego za Ciebie – sam do tego dojdziesz, przy jego wsparciu, pomocy i doświadczeniu. Podczas psychoterapii nauczysz się nie tylko nazywać emocje i określać mechanizmy, które Tobą kierują, ale też jak je zwalczyć i jak radzić sobie w sytuacji, w której niegdyś naturalnym byłby właśnie wybuch agresji.
Pomóc Ci może terapia indywidualna, która pomoże Ci otworzyć się na siebie i zrozumieć własne motywy i nieuświadomione dotychczas problemy, jednak nie musisz się ograniczać tylko do tego modułu terapii.
Dla osób, których agresja spowodowała też problemy rodzinne i oddziaływała na stosunki z najbliższymi najlepiej może zadziałać terapia rodzinna – w ten sposób wspólnie przepracujecie problemy i okażecie sobie wsparcie.
Terapia grupowa natomiast może być motywująca, bo będzie doskonałą okazją do poznania ludzi z podobnymi problemami i obserwowania jak uczestnicy terapii ze starszym stażem poradzili sobie z problemami, z którymi Ty ciągle jeszcze się mierzysz.
Zadzwoń i umów się na wizytę u psychoterapii – to będzie pierwszy krok ku nowemu, lepszemu życiu. Podczas terapii nauczysz się też radzić sobie z agresją i sięgać po inne sposoby na rozładowanie napięcia. Cały proces psychoterapii pozwoli Ci zmierzyć się z samym sobą i wyjść z tej walki zwycięsko. Na każdym etapie uzyskasz pomoc i wsparcie, bo choć jest to droga, którą musisz przejść samodzielnie – nie musisz być podczas niej samotny.
ŹRÓDŁA:
Pokaż całość
Na stronie internetowej Psychoterapiacotam.pl, przykładamy wagę do udostępniania jedynie sprawdzonych, rzetelnych informacji dotyczących objawów i profilaktyki chorób, ponieważ jesteśmy przekonani, że rozwijanie świadomości i wiedzy w tej dziedzinie wspomoże długotrwałe utrzymanie zdrowia. Należy jednak zwrócić uwagę, że ten artykuł nie jest poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki ani konsultacji z lekarzem lub specjalistą psychologiem psychoterapeutą.
Dodaj komentarz