Psychoterapia alkoholowa – jak przebiega leczenie uzależnienia?

Choroba alkoholowa

Choroba alkoholowa to inaczej uzależnienie od alkoholu etylowego. Światowa Organizacja Zdrowia kwalifikuje ją jako chorobę postępującą, czyli taką, której objawy nasilają się wraz z biegiem czasu i coraz bardziej wyniszcza organizm. W ostatecznym stadium doprowadza do śmierci chorego.

Alkoholizm oddziałuje negatywnie na całe życie człowieka – odbija się w warstwie psychicznej, fizycznej oraz społecznej. Odbija się na życiu całej rodziny – współmałżonka, rodziców, rodzeństwa czy dzieci osoby uzależnionej.

Choroba ma bardzo złożone podłoże. Nie każdy, kto pije regularnie alkohol może popaść w alkoholizm – do tego muszą wystąpić odpowiednie predyspozycje genetyczne, socjalne, środowiskowe oraz psychologiczne. Alkoholizmem mogą być dotknięci zarówno mężczyźni, jak i kobiety. Osoby, w której rodzinie występował problem alkoholowy, ale też osoby, u których wcześniej ten problem nie występował.

W przypadku rodzin osób dotkniętych chorobą alkoholową może rozwinąć się również współuzależnienie, a także wystąpić problem syndromu DDA – Dorosłych Dzieci Alkoholików. Odwyk alkoholowy nie jest rzeczą łatwą, szybką ani przyjemną. Alkoholikiem zostaje się już do końca życia – jednak można przestać pić. Wiąże się to z kontrolą przez resztę życia, ale jest w stanie ocalić zdrowie – psychiczne i fizyczne, a także ocalić rodzinę przed całkowitym rozpadem. Warto się go podjąć dla dobra swojego i swoich najbliższych.

Alkoholizm objawy

Oznaki alkoholizmu nie zawsze są widoczne na pierwszy rzut oka. Alkoholicy potrafią kryć się ze swoim problemem i skutecznie maskować objawy choroby tak, że osoby postronne, nawet członkowie najbliższej rodziny, niewiele są w stanie zauważyć. Taki stan powoduje, że często choroba alkoholowa jest diagnozowana w już bardzo poważnym stadium zaawansowania, gdy stan fizyczny i psychiczny osoby chorej jest już bardzo zły. Dlatego warto być wyczulonym na symptomy, które występują, gdy pojawia się alkoholizm. Objawy, które powinny Cię zaniepokoić to:

• Brak kontroli nad ilością spożywanego alkoholu – nawet jeśli osoba chora zakłada, że wypije symboliczny jeden kieliszek, kończy pijąc kolejne kieliszki

• Picie „na klin” – osoba z chorobą alkoholową pije, by złagodzić skutki nadużywania alkoholu dnia poprzedniego

• Głód alkoholowy – osoba uzależniona czuje przymus przyjęcia kolejnej dawki alkoholu

• Skoncentrowanie wyłącznie na piciu – praca, rodzina, hobby, życie towarzyskie – to wszystko nie ma najmniejszego znaczenia, liczy się tylko spożycie kolejnej porcji alkoholu

• Picie coraz większych ilości alkoholu, nawet pomimo świadomości, że jest to szkodliwe

• Większa tolerancja na alkohol – osoba chora musi spożywać coraz większe ilości, by odczuć rezultat

• Objawy abstynenckie – brak alkoholu powoduje nie tylko głód alkoholowy, ale też drżenie rąk, nerwowość, rozszerzone źrenice, lęk, problemy ze snem, nadmierna potliwość, nudności

Nie muszą wystąpić wszystkie te objawy. Alkoholizm stwierdza się już w sytuacji, gdy pojawią się trzy niepokojące symptomy.

Alkoholizm negatywnie wpływa na całą sferę życia człowieka. Choroba alkoholowa może doprowadzić do szeregu problemów ze zdrowiem:

• Chorób serca

• Wrzodów żołądka

• Chorób nerek

• Podwyższonego ciśnienia

• Chorób wątroby

Negatywnie oddziałuje również na środowisko osoby chorej – bo alkoholizm nie jest problemem wyłącznie osoby dotkniętej chorobą. Może doprowadzić do:

• Poważnych problemów finansowych

• Przemocy – najczęściej w stosunku do najbliższych

• Problemów w kontaktach interpersonalnych

• Poważnych problemów w funkcjonowaniu rodziny

W przypadku braku leczenia alkoholizmu u dzieci alkoholików w przyszłości może wykształcić się DDA – syndrom Dorosłych Dzieci Alkoholików. Może dojść też do całkowitego rozpadu rodziny.

Istnieje kilka faz uzależnienia od alkoholu, w zależności od stosowanej typologii. Najpopularniejszą jest ta, którą stworzył Elvin Morton Jellinek, uczony zasłużony w badaniach nad alkoholizmem. To właśnie on wyróżnił cztery fazy uzależnienia:

• Fazę wstępną – zwana też prealkoholową. W tej fazie dana osoba zaczyna sięgać po alkohol jako swoiste lekarstwo na smutki, zaczyna używać alkoholu do sterowania swoim samopoczuciem

• Fazę ostrzegawczą – coraz bardziej rośnie tolerancja organizmu na alkohol. Coraz częściej i więcej przez to dany człowiek pije. Zaczynają się też pojawiać luki w pamięci spowodowane alkoholem.

• Fazę krytyczną – zupełna utrata kontroli nad spożywaniem alkoholu

• Fazę przewlekłą – pojawiają się długotrwałe ciągi alkoholowe, czyli długie okresy czasu, podczas których osoba chora w ogóle nie trzeźwieje

Leczenie alkoholizmu to długotrwały proces, ale to jedyna szansa dla alkoholika, by odzyskać kontrolę nad swoim życiem.

Leczenie alkoholizmu

Żeby leczenie mogło przebiegać sprawnie, przede wszystkim ważna jest świadomość problemu. Wielu alkoholików nie widzi się w ten sposób i nie dostrzega, że ma problem. Dlatego pierwszym, bardzo ważnym krokiem do wyleczenia jest przyznanie się do problemu. To właśnie dlatego na spotkaniach Anonimowych Alkoholików zawsze wypowiada się frazę: „Nazywam się… i jestem alkoholikiem”.

Gdy już chory uświadomi sobie swój problem i przyzna do niego, trzeba dokonać diagnozy – jak głębokie jest uzależnienie. Od tego zależy leczenie i samo przygotowanie osoby chorej do tego procesu.

Terapia alkoholowa to bardzo złożony i długotrwały proces. Jej celem jest sprawienie, że osoba chora znowu zacznie widzieć szanse na życie bez alkoholu. Bardzo często w przypadku leczenia alkoholizmu stosowana jest psychoterapia, wraz z farmakologiczną terapią wspomagającą. Nierzadko bardzo istotną rolę odgrywa detoks – czyli odtrucie organizmu i przywrócenie mu równowagi metabolicznej – uzupełnia się poziom soli mineralnych, elektrolitów i witamin.

Terapia polega również na poznaniu sposobów na radzenie sobie z głodem alkoholowym, zwalczania stresu w sposób pozbawiony alkoholu, a także asertywności. To bardzo ważne, bo osoby, które wychodzą z nałogu i rozpoczynają życie w trzeźwości, mogą być narażone na wiele alkoholowych pokus – zwłaszcza ze strony dawnego, pijącego towarzystwa. Jednak nawet zerwanie z dawnym środowiskiem nie sprawia, że pokus ubywa. W wielu sytuacjach towarzyskich pojawia się alkohol, którego osoba chora musi się już wystrzegać do końca życia. Nawet jego małych ilości.

W leczeniu alkoholizmu stosuje się wiele form terapii, która pozwala dojść do sedna problemu i zrozumieć, często nawet nieuświadomione, mechanizmy, które rządzą daną osobą. Później można zacząć pracę nad zmianą tych wzorców i mechanizmów na lepsze – zdrowsze i bardziej akceptowalne społecznie.

Stosuje się również techniki relaksacyjne czy uczy sposobów radzenia sobie ze złością w zdrowy sposób, który nikomu nie szkodzi. Stosuje się też treningu interpersonalne czy treningi umiejętności społecznych – by nauczyć alkoholika na nowo funkcjonować w społeczeństwie.

Ogromną rolę w wychodzeniu z problemu alkoholowego odgrywa też terapia grupowa – która pozwala zbudować zewnętrzny system wsparcia i motywacji dzięki ludziom, którzy są na różnym etapie wychodzenia z problemu, ale łączy ich podobny bagaż doświadczeń związany z uzależnieniem.